Laatste dagen op Ellis Island

Wij waren verschillende keren in New York, mijn favoriete stad.
Een van de keren dat we er waren bezochten we Ellis Island.
Dat is het eiland waar immigranten vroeger aankwamen en o.a. een medische keuring moesten ondergaan.
Er zijn er miljoenen geweest, tussen 1892 en 1954, rond de twaalf miljoen.
Mij heeft het altijd gefascineerd. Dat mensen alles achterlaten, familie, vrienden en soms wat spullen, om opnieuw te gaan beginnen, de kans op een beter leven.
De hoop die die mensen koesterden, maar ook het verdriet. En het was een andere tijd hè, de contacten met het oude land verliepen moeizaam, of niet. Niet zoals nu bij ons, dat je iemand spreekt heel ver weg en dat het lijkt of diegene naast je zit.
Op Ellis Island, dat nu een museumeiland is, heb ik mijn ogen uitgekeken. Werkelijk.
We hadden in New York heel veel te doen natuurlijk, iedere keer weer, dus we zeiden dat we hier beslist nog eens naar toe wilden. Dát is er niet van gekomen en dat gaat ook niet meer gebeuren, maar de fascinatie is gebleven.
Toen ik dan ook vorige week in de bieb dit boekje zag liggen, nam ik het meteen mee. En ik kon ook niet eerst mijn andere boeken uitlezen, nee, dit moest eerst. Geen twijfel mogelijk.
Het is maar een dun boekje, recent verschenen. Geschreven door Gaëlle Josse, die er de Europese Literatuurprijs mee verdiende. Terecht in mijn ogen.
Ze schrijft mooi en het verhaal is boeiend. Verhaal ja, want het is fictie. Ik dacht aanvankelijk dat het echt was, maar dat is niet het geval. Gaëlle Josse bezocht Ellis Island in 2012, raakte ook gefascineerd en voelde een paar weken later dat dit boekje er moest komen.

Het verhaal:
Het is 1954 en John Mitchell, de directeur van Ellis Island, de man die er vanaf 1910 werkte en woonde, staat op het punt het eiland te verlaten voor de laatste keer. Hij heeft nog negen dagen voordat de Immigratiedienst alles komt afsluiten, voorgoed. 
Zijn werk is klaar, de dossiers kloppen, alles is geordend en gearchiveerd, eigenlijk heeft hij niets meer te doen. 
Alleen nog terugkijken op wat er allemaal gebeurd is, met de immigranten, maar ook in zijn persoonlijke leven. 
Alleen nog terugkijken en dat doet Mitchell door een aantal gebeurtenissen op te schrijven. Terugkijken, maar ook afrekenen met wat hem persoonlijk het meest heeft geraakt en wat hem heeft beïnvloed. Afrekenen met zijn schuldgevoelens ook.
Het verhaal begint met een gelukkige periode, die helaas te kort duurde en waarin John getrouwd was met Liz, een verpleegster die ook op het eiland werkte. Als lezer kom je er heel wat te weten over de gang van zaken.
Daarna vooral het verhaal van immigrante Nella Casarini en haar broertje Paolo. Zij waren Italiaanse immigranten en kwamen aan met de stoomboot Cincinatti.  John Mitchell zou het liefst deze boot, die aankwam in 1924,  uit de archieven verwijderen. Dat doet hij niet en hij vertelt wat er allemaal gebeurd is. 

Ik vond het boek (154 blz.) mooi en indrukwekkend. Een aanrader.

Wat ik zei, de schrijfster heeft fictie gemaakt, maar het zou zomaar zo gegaan kunnen zijn. Toch zijn er drie figuren in het verhaal,  die gebaseerd zijn op mensen die er echt waren.
De belangrijkste van die drie is de klerk A. F. Sherman, die er ook werkte. Hij maakte op persoonlijke titel tussen 1905 en 1925 heel veel foto's van immigranten. Die zijn op Ellis Island te bewonderen. In het echt.
In het boek heeft deze man een nare rol, 'maar', zegt de schrijfster, 'ook dat is fictie'.

Ik laat drie van zijn foto's zien, gevonden op Internet

Deze natuurlijk, omdat ook Nederlanders emigreerden, mét hun kinderen.

Deze Italiaanse vrouw, omdat het zomaar Nella  Casarini uit het verhaal geweest zou kunnen zijn.

En tenslotte deze, omdat het precies het beeld geeft van hoe het naar mijn idee was: