Een geheimzinnige kunstenaar

Al maanden geleden, kreeg ik informatie over een tentoonstelling van het werk van Jacobus Vrel  in het Mauritshuis. Vrij snel was dat, doordat er, ten behoeve van het introductiefilmpje voor deze tentoonstelling,  was gefilmd in 'ons' Huis Bonck. 

Hier zie je de man die in het filmpje in Bonck de introductie geeft én een schilderij van Vrel dat zo in Bonck gemaakt had kunnen worden

Logisch dat de opname hier was, in het huis uit 1624 ziet het er precies zo uit als in de huizen op sommige schilderijen van Jacobus Vrel. 

Wij hebben bijvoorbeeld ook zo'n doorkijk naar een achterkamer. Net zoals op het schilderij uit 1654.  Zo'n  filmpje is natuurlijk extra leuk voor de vrijwilligers en dus wordt het doorgestuurd door de Bonckverantwoordelijke. Zo attent! 

Wat? Nog nooit gehoord van de schilder Jacobus Vrel? Ik ook niet. Maar nu wel hoor, nu wel.

Die Vrel is een beetje geheimzinnig, een moeilijk geval. 

Kijk, hier zie je zijn signatuur. Dit zijn maar een paar van zijn handtekeningen op zijn schilderijen. Hij zette ook vaak zijn naam op een stukje papier dat, op de grond liggend,  is geschilderd. Zie het schilderij hierboven.  En er zijn nog veel meer variaties. 

Bovendien zijn de initialen van Vrel hetzelfde als die van Johannes Vermeer. 

Dat maakte het allemaal moeilijk en het is dus niet zo gek dat men jarenlang werk van Vrel heeft aangezien voor werk van Vermeer. 

Komt nog bij dat er soms geknoeid is met de signatuur. Probeerde men er bijvoorbeeld de initialen van Pieter de Hooch van te maken. Vervalsing,  waardoor zo'n doek meer waard was. 

Niet alleen dát maakte het moeilijk hoor, ook omdat archiefonderzoek maar één bron heeft opgeleverd waarin Vrel wordt genoemd. 

Maar de kunstgeschiedenis staat niet stil, men blijft onderzoeken en zo is ontdekt dat Vrel niet een navolger van Vermeer was zoals lang werd gedacht, maar een voorloper. Je zou misschien ook wel kunnen zeggen dat Vermeer een navolger van Vrel was. 

Wat mij nou zo interesseert is hoe men dan die dingen ontdekt. Zo is er bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar de ouderdom van een houten paneel (dendrochronologisch onderzoek heet dat). Door de jaarringen wordt zo'n doek dan gedateerd. 

Van zo'n schilderij als dit  bijvoorbeeld was niet bekend waar het straatje was of zelfs maar zou kunnen zijn. Dan gaan ze de keien, rivierkeien, onderzoeken en die komen uit het Oosten van Nederland. Dan wordt er een link gelegd met een bepaalde stad en dan zijn er soms oude foto's van die stad en zo kan dan toch vastgesteld worden waar het was. 

Of ze onderzoeken de schilderijen met infra-rood en/of röntgen. Vrel maakte vaak kopieën van zijn eigen werk maar net even anders. En dan zie je dit bijvoorbeeld:

Twee keer bijna hetzelfde schilderij en dan is de conclusie dat op het tweede schilderij het ooievaarsnest is overschilderd.

Helaas:  over de kunstenaar zelf, de persoon,  is niks bekend. Alleen de tijd waarin hij werkte. Tussen 1640 en 1660.  

Heel erg jammer vind ik. Maar wie weet duikt er ooit nog eens iets op waardoor over zijn leven ook wat meer aan het licht komt. 

Nou dat dus. Ik vond het echt een superleuke interessante tentoonstelling en een leuke voorbereiding op de Vermeertentoonstelling. Je kunt er nog naar toe in het Mauritshuis tm 28 mei. Gratis met de MJK.