Cultuur

Ik kom nog even terug op het blad van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Een interessant blad. Verschijnt vier keer per jaar, gratis. 

Daarin stond de laatste keer een artikel van Gertjan de Boer getiteld: Aanpassing en Verlies. En dat artikel drukte me met de neus op feiten die ik eigenlijk niet in zo'n blad verwachtte.

Misschien dat het juist daarom indruk op me maakte. Echt indruk. 

Het ging om de klimaatverandering die we op dit moment meemaken en die invloed heeft en nog meer zal gaan hebben op ons leven, hier in de Lage Landen. 

We zijn altijd al kwetsbaar geweest in deze delta en zijn dat helaas nog steeds. 

Op allerlei gebied wordt daarover nagedacht en worden indien mogelijk maatregelen genomen en/of aanpassingen gedaan. 

Maar ook ons cultureel erfgoed wordt bedreigd: 'Op korte termijn zijn  de grootste risico's voor erfgoed de langdurige droogte en extremer weer'. 

De gevaren zitten hem vooral in teveel of juist te weinig water. 

Te weinig water: niet opgegraven resten,  die nu in vochtige grond liggen,  blijven door dat vocht goed. Bijvoorbeeld textiel,  botten, hout, stuifmeel. Als dat droog komt te liggen vergaat het en dat is dan niet meer terug te draaien. 

Dode bomen, verdroogde tuinen, scheuren en scheefstand in houten paalfunderingen onder erfgoed.

Te veel water: overstromingen en stormen waardoor erfgoed verloren gaat.

Als illustratie bij het artikel: op het schilderij hieronder (van Cornelis Verbeeck) zie je de zeewering bij Petten die al  voor een deel is weggeslagen. Een paar jaar later was er van het dorp niet veel meer over. 

Klimaatverandering,  met de stijging van de zeespiegel, verzitlting van de grond door het oprukkende water. 

Die klimaatverandering... ik weet het, maar door dit artikel voelde ik het ook weer. 

De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed ook. Ze sturen de huidige beslissingen zo dat het erfgoed zo goed mogelijk wordt beschermd. Al zullen er op langere termijn keuzes moeten worden gemaakt die misschien niet fijn zijn, maar in ieder geval wel doordacht. Tijdig op de risico's inspelen. 

Het artikel eindigt als volgt:

'Stel het is 2124. In het Rijksmuseum in Amersfoort aan Zee is een tentoonstelling te zien over Nederland in de 21e eeuw. De expositie toont de onzekerheid, polarisatie en discussies over de toekomst van het erfgoed in het licht van een veranderend klimaat. Er hangen Elfstedenkruisjes, foto's van historische boerderijen die op zes meter onder zeeniveau staan en uitleg over de verdwenen Beemster. En toch is de toon optimistisch. We hebben veel verloren, maar het is gelukt om ons opnieuw aan te passen. Net als de inwoners van Petten vierhonderd jaar geleden'.