We komen, als we in Amsterdam ergens zijn geweest, vaak langs de Nieuwe Kerk. Ja en als je dan ziet dat er een nieuwe tentoonstelling is, waarom zou je dan niet even naar binnen gaan. Dat even werd in dit geval een hele tijd, want we vonden de tentoonstelling de moeite waard.
'Waar kennen we Joods Amsterdam eigenlijk van? ', daar begon de tentoonstelling mee.
Tot nu toe had ik me nog nooit afgevraagd wat Mokum(s), een Jiddisch woord, eigenlijk betekent. Dat weet ik nu. Het betekent stad of plaats. En het is een verwijzing naar Nederlandse of Duitse steden.
Die plaatsnaam wordt dan gecombineerd met de eerste letter van de stadsnaam in het hebreeuwse alfabet. Dus Mokum Alef (letter A) is Amsterdam en Mokum Dalet (D) is Delft.
Maar goed, Amsterdam heeft er een soort koosnaam van gemaakt: Mokum. Dat Alef wordt er niet bijgezegd. Niet-Joden gebruiken het ook.
En over taal gesproken. Er hing een lange, lange lijst, als een vlag, met woorden. Mokums.
Leuk om te kijken welke zo gewoon zijn geworden dat ik ze ken.
Ha, om eerlijk te zijn, dat waren ze allemaal. Maar ik wist niet van allemaal dat ze Jiddisch zijn.
.jpg)
En verder was er veel te zien over die 425 jaar Joods leven in Amsterdam. Met beelden, films, schilderijen en noem maar op. Allemaal duidelijk aangegeven en per periode gekozen. Een mooie opzet vond ik.
Zoals altijd viel ik vooral op de portretten die er ook hingen.
Vlnr: Spinoza, zijn enige echt bekende portret en gemaakt door Barend Graat. Aletta Jacobs van wie ik niet wist dat ze Joods was,ze werd geschilderd door Isaac Israels. Een portret van Dr. Ephraim Bueno, een Joodse Arts en geschilderd door Rembrandt en Max Tailleur tenslotte, die als geen ander moppen kon tappen. Hier geschilderd door Eppo Doeve.
Wat boeiend. Wat Mokum betreft,weer wat geleerd
BeantwoordenVerwijderenWat leuk, die lijst met van oorsprong Jiddische woorden!
BeantwoordenVerwijderenmogge Bertiebo
BeantwoordenVerwijderenja zelfs als oud Mokummer herken ik die woorden nog :)
maar de stad zelf is me nu te druk
geniet de dag
Tussen die lijst met woorden staan er veel waarvan ik niet wist dat de oorsprong Jiddisch is. Leuk om te zien.
BeantwoordenVerwijderenMooie tentoonstelling lijkt me. De woorden werden bij ons thuis veel gebruikt. Over jajem ken ik nog wel een liedje, maar dat zal ik je besparen, hahaha😂
BeantwoordenVerwijderenZou Aletta Jacobs blij geweest zijn met dit portret? Ze kijkt of ze ergens vies van is, ha, ha ha.
BeantwoordenVerwijderen...people rarely smiled in art back then.
BeantwoordenVerwijderenDe woorden ken ik ook allemaal, maar ik wist van sommige niet dat ze Jiddisch zijn. Ja, die moppen van Max Tailleur waren leuk.
BeantwoordenVerwijderenHet zijn woorden die de Nederlandse taal ingeslopen zijn. Die ook hier onder in het zuiden niet vreemd zijn.
BeantwoordenVerwijderenJa, wat leuk die woorden, zijn helemaal ingeburgerd in onze taal.
BeantwoordenVerwijderenGebeurd eigenlijk nu ook weer, heel veel nieuwe woorden hoor je regelmatig.
Veel verschillende culturen leven hier, maar of ze zo goed blijven hangen zal de toekomst uitwijzen.
Goed blog Bettie.
Toos.
Mooi stukje weer. Max Tailleur herinner ik me nog heel goed. Een man met bijzondere humor.
BeantwoordenVerwijderenInteresting ones. Here we have many Stolpersteine, sadly...
BeantwoordenVerwijderenIk heb weer wat geleerd.
BeantwoordenVerwijderenEn dan zing ik: brand in Mokum, brand in Mokum, brand brand, brand brand en daar was geen water..
BeantwoordenVerwijderenHahaha, ja dat zong ik ook toen we er uit liepen
VerwijderenThe history of the Jews in Amsterdam is long and very rich, beginning in the 17th century when the Dutch Republic allowed a Jewish community to enjoy much more freedom of worship and expression than almost any other European country. For example, Menasseh ben Israel was a Jewish scholar, rabbi, kabbalist, writer, diplomat, printer, publisher, and founder of the first Hebrew printing press in Amsterdam in 1626. Rembrandt painted a portrait of him.
BeantwoordenVerwijderen