Drieluik

Mérode altaarstuk, Robert Campin, 1427-1432

Kijk, hier zie je het hele altaarstuk, het drieluik waar ik het een paar dagen geleden over heb gehad.

Die schilder wordt gerekend tot de Vlaamse primitieven, maar primitief was zijn werk absoluut niet. Trouwens dat van de andere primitieven ook niet.
Wat je ziet in het middenpaneel is de Annunciatie. De engel Gabriël die Maria komt vertellen dat zij een kind gaat krijgen:  Jezus.
Het is een onderwerp dat ik al vaker gezien heb dit jaar, van  verschillende kunstenaars. Maar dit is een heel mooie.
Prachtig geschilderd, met olieverf op hout, zo helder.
Wat ik er zo leuk aan vind, is dat de gebeurtenis gewoon in een huiselijke, Vlaamse omgeving is geplaatst.

Terwijl het zich toch echt in Nazareth moet hebben afgespeeld.
En dan Maria die er tamelijk onverstoorbaar bij zit, in mijn ogen.
Je zal maar een engel met zo'n boodschap op bezoek krijgen. Maria leest gewoon verder, in de bijbel natuurlijk. Het boek op tafel kan het andere deel van de bijbel zijn

Dat is dus al leuk, maar dit werk zit ook vol symbolen. Dénkt men.
Die witte bloem is een lelie, een symbool voor reinheid, maagdelijkheid.
Ook de ketel en de handdoek zijn symbolen  voor kuisheid. Je ziet ze vaker op andere schilderijen.
De twee ronde raampjes links, zijn gesloten en niet kapot, maar evengoed dwars er doorheen,  komt Jezus aangevlogen.
Hij draagt zijn kruis al met zich mee en vliegt recht af op Maria's schoot.
Daar zie je in de plooien een duidelijke ster.
De dovende kaars kan een symbool zijn voor iets dat je niet ziet: de Heilige Geest.
Er is nog een kaars die niet brandt en de haard is ook uit. Dat zou kunnen betekenen dat er geen licht nodig is,  in het bijzijn van God.
De leeuwen op de bank verwijzen naar koning Salomo. Die had een hoop leeuwen op zijn troon.

Links op het drieluik, zie je de opdrachtgevers, maar op het rechterpaneel, dat is Jozef.

Die is gewoon lekker bezig in zijn timmermanswerkplaats.
Je ziet het gereedschap dat hij gebruikte en op de achtergrond zie je een Vlaamse stad.
In de winter. Misschien omdat Jezus in de winter is geboren? 

Op de tafel staat ook iets dat lijkt op een muizenval
De meningen over dat ding waren nogal verdeeld, want is het wel een muizenval?
Het ziet er raar uit, maar ja,  er zal wel meer anders geweest zijn in de 15e eeuw.
Het schijnt dat de muizenval is nagemaakt door mensen van een museum en dat er toen inderdaad een muis mee is gevangen.
Maar de val staat ook symbool voor Jezus die zal komen om de duivel te vangen.

Tja al die symbolen. Ik vind het leuk om te horen of te lezen. Maar de verklaringen zijn niet altijd eenduidig.
Zelf ben ik in sommige opzichten tamelijk nuchter.
Ik denk dan dat Jozef ook gewoon een muizenval kan hebben getimmerd.
Omdat het zijn werk was en hij een klant kreeg met behoefte aan een muizenval.

Dit schilderij. Het is heel goed mogelijk dat ik het in het echt gezien heb. Het hangt in New York en mijn man wil altijd in ieder buitenlands museum naar de Nederlandse afdeling als die er is. In dit museum ben ik geweest en dus ook op die afdeling.
Ik kan lezen, echt ik kan lezen, maar ik ging niet zelf op onderzoek uit. En ik vroeg me niks af over die ketel en de kaars en zo.
Nu, door alle verhalen en toelichtingen, kijk ik goed, beter, naar zo'n prachtig schilderij
En dit is er dan nog maar eentje. 
Het is me allemaal aangereikt door de docent(en) van de cursus.