 |
| Mérode altaarstuk, Robert Campin, 1427-1432 |
Die schilder wordt gerekend tot de Vlaamse primitieven, maar primitief was zijn werk absoluut niet. Trouwens dat van de andere primitieven ook niet.
Wat je ziet in het middenpaneel is de Annunciatie. De engel Gabriël die Maria komt vertellen dat zij een kind gaat krijgen: Jezus.
Het is een onderwerp dat ik al vaker gezien heb dit jaar, van verschillende kunstenaars. Maar dit is een heel mooie.
Prachtig geschilderd, met olieverf op hout, zo helder.
Wat ik er zo leuk aan vind, is dat de gebeurtenis gewoon in een huiselijke, Vlaamse omgeving is geplaatst.
Terwijl het zich toch echt in Nazareth moet hebben afgespeeld.
En dan Maria die er tamelijk onverstoorbaar bij zit, in mijn ogen.
Je zal maar een engel met zo'n boodschap op bezoek krijgen. Maria leest gewoon verder, in de bijbel natuurlijk. Het boek op tafel kan het andere deel van de bijbel zijn
Dat is dus al leuk, maar dit werk zit ook vol symbolen. Dénkt men.
Die witte bloem is een lelie, een symbool voor reinheid, maagdelijkheid.
Ook de ketel en de handdoek zijn symbolen voor kuisheid. Je ziet ze vaker op andere schilderijen.
De twee ronde raampjes links, zijn gesloten en niet kapot, maar evengoed dwars er doorheen, komt Jezus aangevlogen.
Hij draagt zijn kruis al met zich mee en vliegt recht af op Maria's schoot.
Daar zie je in de plooien een duidelijke ster.
De dovende kaars kan een symbool zijn voor iets dat je niet ziet: de Heilige Geest.
Er is nog een kaars die niet brandt en de haard is ook uit. Dat zou kunnen betekenen dat er geen licht nodig is, in het bijzijn van God.
De leeuwen op de bank verwijzen naar koning Salomo. Die had een hoop leeuwen op zijn troon.
Je ziet het gereedschap dat hij gebruikte en op de achtergrond zie je een Vlaamse stad.
In de winter. Misschien omdat Jezus in de winter is geboren?
Op de tafel staat ook iets dat lijkt op een muizenval
De meningen over dat ding waren nogal verdeeld, want is het wel een muizenval?
Het ziet er raar uit, maar ja, er zal wel meer anders geweest zijn in de 15e eeuw.
Het schijnt dat de muizenval is nagemaakt door mensen van een museum en dat er toen inderdaad een muis mee is gevangen.
Maar de val staat ook symbool voor Jezus die zal komen om de duivel te vangen.
Tja al die symbolen. Ik vind het leuk om te horen of te lezen. Maar de verklaringen zijn niet altijd eenduidig.
Zelf ben ik in sommige opzichten tamelijk nuchter.
Ik denk dan dat Jozef ook gewoon een muizenval kan hebben getimmerd.
Omdat het zijn werk was en hij een klant kreeg met behoefte aan een muizenval.
Dit schilderij. Het is heel goed mogelijk dat ik het in het echt gezien heb. Het hangt in New York en mijn man wil altijd in ieder buitenlands museum naar de Nederlandse afdeling als die er is. In dit museum ben ik geweest en dus ook op die afdeling.
Ik kan lezen, echt ik kan lezen, maar ik ging niet zelf op onderzoek uit. En ik vroeg me niks af over die ketel en de kaars en zo.
Nu, door alle verhalen en toelichtingen, kijk ik goed, beter, naar zo'n prachtig schilderij
En dit is er dan nog maar eentje.
Het is me allemaal aangereikt door de docent(en) van de cursus.
14 opmerkingen:
Echt ontzettend interessant. En je zou het niet gezien hebben zonder de uitleg. En wij weer niet zonder jouw uitleg!
Wel echt leuk dat het geschilderd is in een Vlaamse omgeving.
Ja, het is een echt mooi schilderij! Ook voor mij geldt dat dit schilderij veel meer ging leven na een cursus kunstgeschiedenis, in mijn geval op de Open Universiteit en uitsluitend op papier. Maar omdat het werd gevolgd door een tentamen, kan ik me er nog veel van herinneren. De kennis moest immers worden gereproduceerd.
Boeiend je verhaal. Het valt me ook vaak op dat zoals hier Maria en engel gewoon Europese mensen zijn. Was het Midden-Oosten te ver weg?
Wat een mooie uitleg geef je. Zo gaat het schilderij echt leven.
Om eerlijk te zijn had ik nog nooit op deze wijze naar een schilderij gekeken. Het is op deze manier wel boeiend om de gedachtegang achter het schilderij te zien. Dank voor dit verhaal.
Dat is ook altijd zo interessant in die uitzendingen met Jeroen Krabé.
Als hij de tekeningen en schilderijen van Chagall uitlegt, gaan ze leven en kijk je er heel anders naar.
Mooi zo'n verhaal, bij een schilderij.
Ik ben niet zo van de Oude Meesters, maar de symboliek vind ik prachtig. En je uitleg - dank je wel :) - maakt dat ook ik beter zal gaan kijken bij een volgend Museumbezoek. Hopelijk gauw...
Die zin van de aartsengel Gabriël, die las ik in eerste instantie met een andere intonatie dan je bedoelde... Wat staat dáár nou? Jezus! ;P
En dat na al die jaren de kleuren nog zo sprekend zijn. Dat verbaast me nog het meest. Dus dure pigmenten gebruikt waarschijnlijk.
Heerlijk zo'n gedetailleerde uitleg. Ook voor dingen die wij - zonder ons oog voor symboliek - niet direct zien of snappen. Dat van die ster had ik niet opgemerkt.
Ik heb er maar gauw een dubbele punt van gemaakt. En een trema op Gabriël
Hahahahaha!
Met die uitleg van jou gaat zo'n schilderij echt leven.
Dat is het leuke van zo'n cursus, je leert heel anders kijken naar kunst. Jij legt het ook nog eens duidelijk uit.
Ik heb kunstgeschiedenis gestudeerd, heel lang geleden en ik vond de Vlaamse Primitieven, zoals ze toen nog gewoon mochten heten, ook altijd heel mooi.
In die tijd was het geen populair genre, moderne kunst...dat was het.
Eddy de Jongh heeft de ikonografie (her)ontdekt, het beschrijven en het interpreteren van het beeld, zijn beroemde tentoonstelling met bijbehorende catalogus Tot Lering en Vermaak was een groot succes in 1976, meen ik.
De verborgen betekenissen van 17e eeuwse genre schilderijen werden toen weer duidelijk.
Ik heb veel lezingen gegeven en rondleidingen gedaan in diverse musea en het leukste was als mensen die voorheen niets met kunst hadden enorm enthousiast werden.
Een reactie posten