woensdag 25 november 2020

Weeskind

 

Twee weeskinderen, afgebeeld op het oude weeshuis van Hoorn. Een jongen en een meisje. Kijk, hier zie je ze nog wat duidelijker

Ze zijn niet erg blij, dat kun je wel zien. En hoe kun je ook blij zijn als weeskind. Dat was in ieder geval wat ik dacht toen ik zelf nog een kind was. Ik was een kind dat veel las, ook heel veel boeken waar weeskinderen in voorkwamen. En ik dacht dat een wees nooit meer blij zou kunnen zijn. 

Kortgeleden heb ik ontdekt dat mijn overgrootmoeder van moeders kant, Johanna Wijnanda van de Polder,  misschien wel een weeskind is geweest. 

Ik vond een brief in een oude bijbel waaruit dat misschien blijkt. Je kunt dat verhaal hier nog lezen en die brief bekijken. Klik

Ik zeg misschien, want het kán zo zijn.


Johanna Wijnanda verbleef dus in Talitha, dat blijkt uit de brief.  En Talitha, dát was te achterhalen. Het is  Talitha Kumi, om precies te zijn en in deze 'Inrigting' verbleven misschien niet alleen wezen. Het doel was namelijk:

om zoovele verwaarloosde en verlatene meisjes (zonder onderscheid van geloofsbelijdenis) als de beschikbare fondsen toelaten, te vereenigen, en voor haar onderhoud, hare opvoeding en opleiding in Christelijken geest gedurende eenigen tijd te zorgen (Reglement van 1856)

Een verwaarloosd en verlaten meisje. Mijn overgrootmoeder... Misschien was ze geen wees, maar verlaten en verwaarloosd. Dat vind ik bijna nog erger dan een weeskind.
Gelukkig was er wel een speelplaats en hadden de meisjes schone schorten. 

En ze leerden er iets,  want behalve lessen in  de godsdienst en in de Bijbelse geschiedenis door een Godsdienst-onderwijzer' [art. 56], 

worden de meisjes opgeleid 'tot geschikte dienstboden zoowel voor de stad als voor het land, bepaaldelijk in onderscheidenen vakken der dienstbaarheid, of in zoodanige vrouwelijke handwerken of andere middelen van bestaan, waardoor zij in het vervolg in haar eigen onderhoud kunnen voorzien. [art. 54]'.

Talitha  Kumi is bijbels en betekent: Meisje (of dochtertje) sta op. Het is een verhaal van Jezus die een kind genas. 'Talitha Kumi', 

Ik zal er wel nooit achterkomen wat er precies is gebeurd met Johanna Wijnanda van de Polder. Maar dat ze is opgestaan is wel zeker. 
Ze kreeg een dochter, die dochter kreeg een dochter, mijn moeder. Mijn moeder kreeg een dochter en ik kreeg een dochter . Mijn dochter kreeg zelfs drie dochters. 

Die hier misschien ooit het verhaal van Johanna Wijnanda zullen lezen. Wie weet? 




23 opmerkingen:

  1. Wat prachtig, je gaat helemaal meeleven met Johanna. Hoe zou haar leven zijn geweest? Ik vind het zo jammer dat ik zo weinig weet van mijn vaders familie.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dat oude Nederlandse versie van Anna,Hanna en Johanna kunnen worden

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Dat ontwortelde gevoel dat je moet hebben als kind zonder ouders...bijna niet voor te stellen. Mooi geschreven!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik vind ze prachtig! Door jouw blog kijk ik nu bij mijn hardlooprondje ineens naar de gevens en punten van huizen. Helaas hebben ze hier op het Achterhoekse platteland niet zulke mooie.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Wat mooi dat je tegenwoordig zoveel kunt uitzoeken hè. Is er geen namenlijst van de bewoonsters van toen te vinden? Nee, denk ik, want dan had jij hem vast al gevonden.
    De gevelsteen is prachtig.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Zo mooi om je eigen geschiedenis te kennen. Heel bijzonder hoe het leven kan lopen. Wellicht komt er nog eens wat boven ;)

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Je herinnert me eraan dat ik ook bar weinig weet van mijn familie. Mijn opa's en oma's vertrokken begin 1900 naar Limburg, dat is wel bekend. Ze kwamen uit Friesland, maar wat daar gebeurd is en hoe het er daar aan toe ging weet ik helemaal niets van.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. A sad thought to have to grow up without your family. At least there were other girls to help fight loneliness.
    I thankfully only was afraid to loose my family once when there was a fire opposite my school - lucky thing I did not know my Dad took my younger Brother to watch the scene close by - from a safe distance of course.
    The teacher had to call my Mum over cause I didn´t stop crying in terror... boy, was I in trouble for that. Luckily no nightmares like you had.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. De ouders van mijn moeder hebben in het weeshuis gezeten. Het waren geen liefdevolle mensen. Het zou te wijten kunnen zijn aan een jeugd waar weinig plaats voor liefde was. In beide gevallen moesten ze naar het weeshuis omdat hun moeder overleden was en de vaders niet voor de kinderen konden zorgen en toen ze later hertrouwden de nieuwe echtgenotes niet voor ze wilden zorgen.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Mijn moeder mocht niet in het weeshuis, want ze was door omstandigheden, niet gedoopt. Daarop besloot mijn opa zijn kinderen alleen op te voeden na de dood van zijn vrouw.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Vreselijk toch om in zo'n tehuis te moeten opgroeien. Er is hier bij ons een pleeghuis in onze straat. Wanneer ik die kleintjes 's ochtends op hun schoolbus zie wachten, heb ik zo met hen te doen. In dat tehuis wordt echt wel heel goed voor hen gezorgd. Dat zal vroeger vast nog helemaal anders geweest zijn. Wat moeten die meisjes eenzaam geweest zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Mooi, dat je nu al zoveel weet van je familiegeschiedenis! Maar uit ervaring weet ik, dat je daardoor steeds nieuwsgieriger wordt naar net datgene, dat je nu nog niet weet.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Wat een interessant verhaal heb je uitgezocht. Er moeten toch vaak ouders gestorven zijn vroeger dat de weeshuizen toen werden opgericht. Het zal er misschien niet altijd leuk zijn geweest, maar ze hadden in ieder geval een dak boven hun hoofd en te eten.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Wat een prachtig verhaal is dit. Ach, de meisjes werden opgeleid tot dienstbode. Moet je nu niet meer aan denken, maar in die tijd kwamen ze dan meestal goed terecht, zoals ook jouw overgrootmoeder.
    Ze kregen een bed en eten, dat was soms al heel wat in die tijd, vooral als je verwaarloosd was omdat de ouders van die kinderen ook niets hadden. Wat een armoede!
    Helaas is het in veel landen nu ook nog zo, terwijl wij alles hebben wat ons hartje begeerd.
    Het is helaas niet eerlijk verdeeld in de wereld.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Wst een bijzonder verhaal. Mooi dat je het opdiepte. Dan komt het verleden dichterbij

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Je kleinkinderen zullen het niet alleen lezen. Je gaat deze geschiedenis vast ook zelf vertellen als ze er de leeftijd voor hebben.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Als je het echt wil weten, dan valt goed (online) uit te zoeken of ze werkelijk wees was.

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Prachtig verhaal, mooi om te weten. Wat kunnen we dankzij internet toch veel achterhalen.

    BeantwoordenVerwijderen