Paleis op de Dam

Ik was er echt niet voor het eerst hoor, in het Paleis op de Dam. Maar ja, als ik er langs loop en de deuren staan open, dan word ik bijna naar binnen gezogen.
Zo maar eventjes naar binnen, even rond kijken, sfeer proeven en dan er weer uit.
Er is heel veel moois te zien, maar ik wilde nog even terug naar De Vierschaar. Dat is het deel van het paleis waar vroeger, toen het nog een stadhuis was, recht werd gesproken.

En heel speciaal wilde ik terug voor dit , deze muurversiering. Zie je de drie kruisjes daar, uit het wapen van Amsterdam? Die wilde ik per se op de foto hebben. Want die kruisjes, afbeeldingen ervan, die verzamel ik.  Op Pinterest.
Mijn vorige foto daar was mislukt en dat had ik onthouden.
(De raarste dingen onthoud ik en ik vergeet wat ik móet onthouden, maar dit terzijde.)
Nou, daar zijn ze, die kruisjes.
Daar is  ook de vrouw die  haar handen voor haar ogen houdt.
Ook haar wilde ik graag terug zien, zo mooi vind ik haar. Zo echt.
Toont ze berouw, of verdriet, of schaamte?
Het zou allemaal kunnen in deze zaal waar doodvonnissen werden uitgesproken.
Zo'n vonnis was openbaar, het publiek kon van buitenaf toekijken.
Zomaar een klein dingetje in het paleis was dit en eigenlijk was het toen ook wel weer genoeg.
Ik verdwaalde echter een klein beetje en kwam ook nog even terecht achter het balkon waar de koninklijke familie het volk soms toe zwaait. Wuift.

 Ik heb ook even gezwaaid, vanachter het glas, maar niemand zag het...

Ps. Er kwamen een paar vragen over die kruisjes. Ik schreef er al eerder over hier, klik. Daar staat ook een link naar een verklaring.

.

World Press Photo 2019

Ik denk dat veel mensen wel deze foto gezien zullen hebben.
Stond in alle kranten, was zelfs in het journaal.
In de categorie Hard Nieuws, won deze foto van John Moore, de eerste prijs. World Press Photo
Je ziet een moeder die met haar kind wordt aangehouden in een stad aan de grens, door Amerikaanse autoriteiten. De twee hadden toen al een maand door Centraal Amerika en Mexico gereisd en wilden asiel aanvragen. Ze konden strafrechtelijk worden vervolgd en vaak werden ouders van hun kinderen gescheiden. Nadat deze foto de wereld was overgegaan, schafte Trump dat beleid af.

Foto's werken voor mij vaak veel beter dan filmpjes of teksten, in die zin dat ze meer indruk maken.
Ik had na een vorige World Press gezworen dat ik er nooit meer heen zou gaan. Zoveel ellende, zoveel narigheid...
Maar toen ik laatst toevallig langsliep, heb ik mezelf min of meer gedwongen om toch te gaan.
Ineens dacht ik dat ik er maar tegen moest kunnen, dat moeten de mensen op de foto's ook. Dat ik kan kiezen, maar de mensen op de meeste foto's niet.
Dus ik ging en het was afschuwelijk,  zoals ik wel had geweten.
Toch weer alles bekeken.Weten wat er gebeurt, hoewel het niemand helpt dat ik weet wat er gebeurt.

Aan het eind van de rondgang door de Nieuwe Kerk, kon je besluiten welke foto de meeste indruk heeft gemaakt.
Dat was voor mij deze:

Een foto  van Mario Cruz,  in de categorie Environment, 3e prijs.
Je ziet een kind dat bruikbare materialen inzamelt, liggend op een matras en omringd door afval, in de rivier de Pasig, in Manilla.
Dit was zo ongeveer de meest vervuilde rivier ter wereld, dat was al jaren bekend, en sinds het bekend is,  is er wel iets verbeterd. Toch zien delen van die rivier er nog zo uit.Wat een wereld...

Oma zit zeker vrienden te maken...

Zo maar achter elkaar gaat het ineens over klederdracht. Gisteren toonde ik een mural en een kaart. Allebei in één week gezien.
En een paar dagen later zag ik een vrouw in klederdracht. Het was op de boot.
 Met Anna die bij ons logeerde, waren we eerst per stoomtram naar Medemblik
We bezochten het Bakkerijmuseum aldaar en namen vervolgens de boot naar Enkhuizen. Dat tripje heet de historische driehoek. We 'deden' de historische driehoek
En historisch was het.
Want die klederdracht, die zie je niet vaak meer.
Ik heb eerst een hele tijd zitten peinzen of ik het herkende, maar nee.
Dus ik kon peinzen tot ik een ons zou wegen, als ik het echt wilde weten, dan zou ik het moeten vragen.
Ik durf het vaak te vragen, maar zo'n dame in klederdracht krijgt natuurlijk voortdurend vragen, misschien wel te vaak, dacht ik.
En zij was net als ik een dagje uit met man en kleinkind.
Uiteindelijk won de nieuwsgierigheid en vroeg ik het toch.
Ze vond het helemaal niet erg en we hadden een leuk gesprek.
'Oma zit zeker vrienden te maken', had Anna tegen Frits gezegd.
En toen ik weer aan mijn eigen tafel terug kwam, vroeg ze of ik een nieuwe vriendin had en of ik haar nog vaak zou zien.
Nou dat denk ik niet. Maar wat ik zei, het was een leuk gesprekje.
Dit was de rouwdracht, vandaar dat ik het helemaal niet herkende. Want die vrolijke Staphorster kledij zou ik wel herkend hebben. Denk ik. 
Deze vrouw uit Staphorst had zelfs een mapje bij zich met foto's van haar en haar gezin in die vrolijke klederdracht.
'Alleen trekken  die het allemaal alleen aan bij bijzondere gelegenheden'  vertelde ze, ' maar ik doe het dagelijks. Altijd. Iedere dag!'
Ik vroeg nog of het veel werk was, dat hoor je altijd, toch?
Maar ze vond juist van niet en helemaal niet bij feesten en zo. 'Nooit nadenken, geen keuzesstress,  alles ligt klaar, geen problemen met het haar, heel makkelijk!'.
Dat snapte ik ook. 

Monday Mural

I saw this mural in Alkmaar, a city not far away from my hometown. Only one: this one.
No sign of the artist.
Traditional costumes... I love them.  But you don't see them often anymore.
Although I received this postcard, this week...

Linking to Colourful World

Rupsje Nooitgenoeg met Noor en Jet

Met Noor en Jet naar de theatervoorstelling van Rupsje Nooitgenoeg.
Een voorstelling gebaseerd op het boek, of eigenlijk de boeken van Eric Carle.
Want niet alleen Rupsje Nooitgenoeg kwam aan de orde, maar ook bijvoorbeeld Vader Zeepaard  en het EenzameVuurvliegje en Het Blauwe Paard.
Het mooie is dat ik Rupsje Nooitgenoeg al uitgebreid en langdurig voorlas aan mijn eigen drie kinderen en dat ik ze ook heb voorgelezen aan alle vier de kleinkinderen.
Niks gedateerd, nog net zo fris en vrolijk als als toen. De kleuren spreken aan en de verhaaltjes ook, nog steeds.
Die Eric Carle, hij leeft nog, moet toch wel een gelukkig mens zijn.
Dat je werk zovelen plezier heeft gebracht en zovelen heeft geïnspireerd.
Bijvoorbeeld tot een theatervoorstelling als deze.
Ik was nog niet eerder met een kleinkind of kleinkinderen in het theater geweest, maar ik vond het hartstikke leuk.

Noor en Jet ook. Die waren er klaar voor.
We hadden niet zulke fijne plaatsen. Rij twee. Bij aankoop hadden we gedacht dat dat goed was. Dat was het niet. Dat zijn gewoon rijen, die nog niet omhoog gaan, met als gevolg dat de dames weinig konden zien. Er waren wel stoelverhogers, maar die hielpen niet genoeg. Gevolg was dat dochter en ik allebei een stoelverhoger op schoot hadden met daarop een kind. Het was maar goed dat de voorstelling maar vijftig minuten duurde, waardoor ik het bijna de hele tijd heb volgehouden. Enfin, dat is een les.

foto gepikt van de site van de Parkschouwburg.

Maar de voorstelling was superleuk. Drie spelers met prachtig gemaakte dieren en tot slot een rupsje dat zich door een appel heen at en door alle andere zaken die genoemd worden in het boek.
Noor en Jet hebben met vuurrode wangetjes zitten kijken en Jet wilde nog een keer.

Na afloop konden de kinderen geschminkt worden  en waren er kleurplaten. Maar Jet heeft waterpokken dus dat hebben we maar niet gedaan. Een flesje chocomel was ook wel feestelijk.

't Hooge Nest

Ook weer zo'n bijzonder verhaal dit.

Van de schrijfster Roxane van Iperen,  die met haar man een villa koopt in het Gooi.
Er moet verbouwd worden en tijdens die verbouwing worden er vondsten gedaan, die met de bewoners van haar nieuwe, oude huis gedurende de tweede wereldoorlog,  te maken hebben.
Van Iperen raakt geïnteresseerd, gaat op onderzoek uit en schrijft er een boek over.
Het resultaat is een mooi, leesbaar boek over een tijd die achter ons ligt en waar we ons alleen nog maar een voorstelling van kunnen maken.
Wat ik dezer dagen veelvuldig doe. 

Enfin, tijdens de verbouwing blijkt de werkelijke waarde niet in de reconstructie van de muren te zitten, maar in de reconstructie van de gebeurtenissen, daar in dat huis.  En  in de kennismaking met de bewoners.

Twee Joodse zussen,  Lien en Janny Brilleslijper, beiden actief in het verzet,  komen vanaf een ander onderduikadres hier in 't Hooge Nest terecht,  met hun kinderen en mannen en zij bieden onmiddellijk plaats aan nog meer onderduikers.
Mussert woont er zowat om de hoek, maar daar in dat huis in the middle of nowhere, zijn ze betrekkelijk veilig.
Tot ze in 1944 worden verraden en via Westerbork en Auschwitz in Bergen Belsen komen. Gelijk met Anne en Margot Frank.
Janny en Lien overleven. Hun kinderen ook.

De man die dit huis oorspronkelijk liet bouwen trouwens, was Dirk Witte, degene die het lied 'Mensch, durf te leven' schreef in 1917.
De tekst past zomaar heel goed bij die twee dappere zussen: zij durfden te leven!

Je leeft maar heel kort, maar een enkele keer
En als je straks anders wilt kun je niet meer
Mensch, durf te leven
Vraag niet elke dag van je korte bestaan
Hoe hebben m’n pa en m’n grootpa gedaan
Hoe doet er m’n neef en hoe doet er m’n vrind
En wie weet, hoe of dat nou m’n buurman weer vindt
En wat heeft ‘Het Fatsoen’ voorgeschreven
Mensch, durf te leven 

Nb. Gisteren keek ik naar een documentaire van Filemon Wesselink over de buurt waar hij woont, de Rivierenbuurt in Amsterdam Zuid. Filemon onderzocht hoe het met de tolerantie in die buurt is gesteld en was nogal geschokt door de uitkomsten.  Anti-semitisme, jodenhaat.
Ik ook, ik was ook geschokt. Onbegrijpelijk. Waarom toch?

Herdenken

Herdenken, dat deden we afgelopen woensdag in Hoorn, op een bijzondere manier.
In onze stad waren elf huizen door de bewoners opengesteld.
Elf huizen waar mensen woonden en werkten tijdens de tweede wereldoorlog.
Open Joodse Huizen-Huizen van Verzet.
In zo'n huis wordt dan verteld over de joodse inwoners of/en over mensen die zich verzetten.
Sprekende herdenkingen dus.
Wij kozen twee huizen uit.
Het eerste huis was een mooi oud pand. Er zit nu een advocatenkantoor, maar ooit was het de plek waar het hoofdkantoor van de Ortskommandantur was gevestigd.
En juist daar, op die plek, in de conciergewoning erachter, hielden twee dappere vrouwen, Aaf Dell en Dieuw van Vliet,  onderduikers verborgen. Aaf is uiteindelijk gesnapt en naar Ravensbruck afgevoerd, maar zij overleefde. Haar vriendin Dieuw ook. Beiden kregen de Yad Vashem-onderscheiding. Het hele vehaal kun je hier lezen, klik

Het tweede huis, was een huis waarvan ik niet eens wist dat er iemand woonde. Een groot en heel smaakvol, ouderwets ingericht bovenhuis. Bijzonder dat de bewoonster, een oude, breekbare vrouw, geboren in dat huis haar deur openzette.
Zodat er verteld kon worden over haar vroegere buren. 
Iemand van de Vereniging Oud Hoorn vertelde over die buren:  de familie Vleeschdraager. Over Leo Vleeschdraager, een aantrekkelijk krullebol,  die werkte bij een bakker.  Over zijn vader Abraham en diens vrouw Sara Jacobs.
Alleen Abraham overleefde. Hij wist te ontsnappen uit de Hollandse Schouwburg en dook onder bij de familie Bankras in het dorp Westwoud.
Er was ook een vrouw die haar persoonlijk herinneringen aan Abraham deelde. En een vrouw die vertelde over haar vader, die ook te maken had gehad met Abraham Vleeschdraager.
Tot slot een filmpje van de hele familie Vleeschdrager. Blij en trots voor hun winkel. Een halve minuut, misschien, dat filmpje. Maar als je dan net het verhaal hebt gehoord...

Ik wist tot voor kort niet dat dit bestond, dit soort sprekende herdenkingen. Maar het was hier bij ons al de vierde keer en op tweeentwintig andere plaatsen in het land vindt een dergelijk programma plaats.

Eeen drijvende kelder en nog meer moois

Er was nog veel meer moois te zien,zowel in het stadje als in het museum:

 Dit portret van een gestorven kindje ontroerde me. Zo wit, zo stil...

In het stadje oude gevels, prachtige deuren, bruggetjes, veel gevelstenen:

Kortom, echt een genoegen om daar rond te wandelen.
En dan moesten we natuurlijk nog naar het tweede deel van het museum, gevestigd in dat oude koopmanshuis.
Want daar was de tweede bijzonderheid waar de gastvrouw ons op had geattendeerd.
Dat was namelijk een drijvende kelder. Huh een drijvende kelder?
Ja zeker:

Deze kelder drijft én wiebelt een beetje. Het is een gemetselde bak, die op het grondwater drijft en dus meebeweegt met de grondwaterstand.
Het verhaal luidt dat een zeekapitein aan wal, dit had bedacht om er af en toe te kunnen zitten en zich op zee te wanen.
Er zijn in Amsterdam ook van dit soort kelders, maar die kun je niet bezichtigen omdat de huizen bewoond zijn.
Al met al: Edam... daar kun je best eens naar toe, op een zonnige dag en dan hoef je je helemaal niet te vervelen.

Wat ik ook nog even wil zeggen...

... is dat ik het heel mooi vind dat de staatssecretaris heeft besloten dat die man, wiens naam ik niet eens wil noemen hier, maar die haat predikte tegen homo's en joden, die man die er uit ziet als het braafste jongetje van de klas, maar die moord op voornoemde groepen goedkeurt, dat die man het land, mijn land, niet in mag.
Heel goed! Heel goed, Mark Harbers!

Edam (1)

Het lijkt wel of we alle 'damsteden' aan het bezoeken zijn.
We waren in de afgelopen tijd in Volendam, in Monnickendam, uiteraard in Amsterdam en nu vorige week in Edam.
Zo'n lekker rustig,  oud Zuiderzeestadje.
Ook in Edam was ik vaker, ik ben er zelfs eens gaan schaatsen met onze neef uit Australië en ik kom er ieder jaar op de rommelmarkt in augustus. Dat is een fijne.
Nu dus gewoon eens in de herhaling. Kan geen kwaad en in het museum was ik nog nooit geweest.
Weer zo'n leuk plaatselijk museum. verdeeld over twee lokaties, recht tegenover elkaar.
En dus stelde ik ook hier aan de gastvrouw van dienst de vraag: wat moet ik perse gaan zien hier, wat mag ik niet missen.
Ze moest even nadenken, het was haar eerste dag als gastvrouw.
Kiezen kon ze niet en zo kwam ze uiteindelijk met twee interessante zaken op de proppen.
In het deel van het museum waar zij zat, was een schilderij dat toch wel heel bijzonder was.
Een schilderij met een verhaal. Daar houd ik van, van schilderijen met een verhaal. Dus daar gingen we eerst maar eens naar kijken.

Je ziet het schilderij hiernaast.  De schilder is Herman Doncker en hij maakte het doek tussen 1610 en 1656.
Het heet en is een "Portret van Trijntje Keever, bijgenaamd 'De Groote Meid'.
Het is een beetje een droevig verhaal:

Trijntje leefde in de 17e eeuw en was twee en halve meter lang. Je moet in aanmerking nemen dat de mensen in die tijd in het algemeen een stuk kleiner waren, Trijntje zou nu ook een reuzin zijn, dus in die tijd was ze dat zeker.
Trijntje woonde in Edam. Ze werd door de burgemeester vaak voorgesteld aan gasten zo bijvoorbeeld ook aan de koning van Bohemen, die door Noord-Holland reisde,  met Frederik Hendrik.
Die koning was zelf erg lang, maar Trijntje was toen nog maar negen en al twee meter. De koning was diep onder de indruk.
Trijntjes ouders reisden met hun dochter kermissen af,  om geld te verdienen voor het gezin.

Dit schilderij werd geschilderd toen Trijntje zeventien was, vlak voor haar dood.
Trijntje draagt mooie kleren. De kanten mouwen vallen op en de kraag. Ze draagt een roos in haar hand, een teken van maagdelijkheid. Aan haar riem draagt ze een sleutelbos, teken van belangrijkheid.
Haar schoenen zijn bewaard gebleven, ze zijn vijftig cm lang en staan onder het portret. Ze zijn echt heel erg groot.

Lydia Rood schreef een (kinder)boek over Trijntje. Dat boek heb ik inmiddels gelezen en ik vond het zeer boeiend. 'Meisje aan de ketting', heet het.
Het verhaal begint als Trijntje nog jong is, eigenlijk geen vrienden meer heeft en gepest wordt. Haar ouders houden van haar, maar Trijntje is bang voor de Berenman die vijftig gulden voor haar heeft geboden. Ze is bang dat hij haar ook aan de ketting wil leggen, zoals hij dat doet met zijn oude, vieze beer.
Door dit boek, was ik weer eventjes in de zeventiende eeuw. Ook omdat er het koopmanshuis in beschreven wordt, dat er al in Trijntjes tijd stond en wat nu de tweede lokatie van het museum is.

De schilder trouwens, schilderde nog twee merkwaardige portretten van beroemde Edammers in die tijd.
Pieter Dircks (Langebaard) die een baard had van twee keer zijn lichaamslengte. En van Jan Claesz Clees oftewel 'De dikke waard', die 455 pond woog.
Met z'n drieën zijn zij: 'De drie mirakelen van Edam'. 
Die schilderijen lokten echt bezoekers naar Edam in die tijd. En nu keken wij er dus naar!