Toch is niet alles duidelijk over Rembrandt, zo weten we niet eens in welk jaar hij werd geboren. Dat kan 1606 of 1607 zijn geweest, afhankelijk van de geraadpleegde bron.
Hoe dan ook, dit zelfportret met zijn vrouw Saskia is een ets uit 1636. Het staat er op in zijn eigen handschrift.
Rembrandt was toen dus dertig of negenentwintig. En Saskia, die gedoopt werd in 1612, was vierentwintig jaar oud. Ze had net hun eerste kindje begraven.
Ik vind de ets fantastisch, die kop van de schilder, zo mooi en een dubbelportret is ook speciaal.
Maar er is nog iets bijzonders.
Als je goed kijkt, zie je op het voorhoofd van Saskia boven haar rechterwenkbrauw een haartje.
En nou denk je misschien dat dat niks bijzonders is. Gewoon een haartje, geëtst en wel, toch?
Maar het is wel bijzonder.
Kijk van een etsplaat kun je meerdere afdrukken maken en dat gebeurde ook vaak. Er zijn van deze ets drie of vier afdrukken bekend. Dat kan. Dan zijn ze soms een beetje lichter of juist niet of er is iets aan veranderd.
Maar deze ets, is de eerste afdruk. De 'eerste staat', zo heet dat.
En op alle andere afdrukken is het haartje van Saskia verwijderd.
Ja daar kan ik dan lang over nadenken. Heeft Saskia gezegd: Nou zeg Rembrandt, ik vind het beetje slordig, kan het weg? Heeft Rembrandt het zelf gezien en gedacht, neee dat gaat zo niet. Of was het een leerling misschien die ingreep?
We weten het niet en het zal ook wel niet meer duidelijk worden denk ik.
Maar dit portret mét het haartje van Saskia is in elk geval uniek en bijzonder vind ik.
21 opmerkingen:
Zo'n klein detail, toch zo intrigerend.
Ik kijk dan in de ogen. Verdriet om haar kindje?
I like that bit of hair, too. Oh, sad about the first baby.
Het kan natuurlijk ook een foutje in het afdrukken van de ets zijn.
Wat voor foutje dan? De afdruk is van wat er op de etsplaat staat.
Ik denk dan: een foutje, even uitgeschoten met de etsnaald. Kan gebeuren. En dus later verwijderd. Maar we zullen het nooit weten.
mogge Bertiebo
een haartje meer of minder , maakt bij zulke haarbossen niet uit zou je zeggen , in dit geval dus wel :)
het zijn werkelijk prachtige etsen
geniet de dag
https://fietszwerver.wordpress.com/
Wordt zo’n verhaal ook bij een rondleiding verteld ?
Die blikken spreken boekdelen en nu ik dat weet van dat haartje......zo bijzonder!
Ja dat kan natuurlijk. Maar ik vind het leuker om te denken dat Saskia niet tevreden was. Zoals ik bijna nooit tevreden ben over een foto die mijn man van mij maakt.
Nou ben ik ook helemaal aan het denken over dat haartje!
Wat een bijzonder verhaal. Het haartje zou mij niet opgevallen zijn. Wel hun betrokken gezichten na zo’ n droevige gebeurtenis.
Art always carries layers of stories, mysteries, and questions that make it endlessly fascinating. The subtlety of the hair above Saskia's right eyebrow in the 'first state' etching opens up a world of speculation and imagination. The idea that something so small can have a significant impact on the artwork's narrative and its subsequent versions is intriguing.
Allebei een droeve blik, dat viel me vooral op.
wat een intrigerend detail en het feit dat men heeft ontdekt dat dit haartje later niet meer voorkwam! dat vind ik heel knap. zo te lezen heeft het iedereen aan het denken gezet en mij ook, het eerste dat bij mij opkwam was: dat haartje symboliseert het verlies van de eerste baby? maar waarom zou het dan later niet meer voorkomen? maar wat een bijzonder mooie ets en zelfs op internet treft mij de afbeelding zeer, zoals zoveel dat ik van Rembrandt ken.
Ach wat kijkt Saskia verdrietig. Dat kan ik me voorstellen na het verlies van haar eerste kindje.
Dat zal helaas niet de laatste zijn... :-(
Misschien was de ets met het haartje wel speciaal voor hen zelf bedoeld en de overige voor de verkoop.
Ik dacht eigenlijk dat het misschien het om een kleine verwonding of een litteken ging. Maar wat een bijzonder verhaal.
Mij viel direct het verdriet in hun ogen op, dat heeft hij knap vastgelegd. Ik kan me eigenlijk niet voorstellen dat dat haartje haar op dat moment uitmaakte.
Wat apart, het zal bijna niemand opvallen, maar hij (of zij) vond het blijkbaar belangrijk genoeg om weg te laten halen.
Ik heb een foto van mijn moeder waarop ze ook zo'n droeve, bijna afwezige blik heeft. Het was een half jaar nadat zij haar dochtertje van negen jaar had verloren.
Dat is een interessant verhaal Bettie, hoe of wat daar zullen we nooit achter komen
denk ik. Het is een prachtige ets, en schitterend die kop van Rembrandt.
Een reactie posten