Er is ontzettend veel gezegd en geschreven over J.P. Coen uit Hoorn die, namens de V.O.C., tienduizenden mensen op de Banda-eilanden liet vermoorden.
Dat was omdat op die eilanden noootmuskaat groeide en Coen het alleenrecht daarop wilde hebben. Toen de bewoners gewoon wilden handelen pikte Coen dat niet en liet ze vermoorden of tot slaaf maken.
Dat is een korte samenvatting.
Tja en dan is er natuurlijk het standbeeld van Coen op het centrale plein van onze stad.
Ik denk dat zo'n beetje alle media en praatprogramma's aandacht hebben besteed aan dit beeld. Er zijn boeken over, podcasts, filmpjes en noem het maar op.
Want:
Een standbeeld voor een moordenaar? Genocide? Het was een andere tijd. Hij heeft ook veel goeds gebracht. Het is onze geschiedenis. Het beeld is ook geschiedenis. Het beeld hoort bij Hoorn. En al die andere beelden dan? En al die andere verhalen, over Jan van Riebeek? Over Michiel de Ruijter ... en. En de Coentunnel. En al die straatnamen overal in het land...?
De foto hierboven is gemaakt in 2020 (Coronatijd). Het lijkt of Coen stilletjes de aftocht blaast. Zo zag ik dat.
Helaas deed hij dat niet, met het gevolg dat het beeld er nog steeds staat en dat er nog steeds geen beslissing is genomen. Blijven, verwijderen, verplaatsen?
De gemeente Hoorn gooide het weer open. Een paar weken geleden.
Er zou een stadsgesprek worden gehouden over het onderwerp waar je je voor op kon geven en ik werd, na een loting onder 4000 mensen, uitgenodigd.
Samen met nog zo'n tachtig anderen. Op een zaterdagmorgen in het gemeentehuis. In de raadzaal zelf. Die is tamelijk nieuw en ik was er nog nooit geweest.
Kijk, daar opent de burgemeester juist de bijeenkomst.
Hierna en na de koffie, gingen we in groepen uiteen om met elkaar in gesprek te gaan. Het was niet de bedoeling om te gaan discussieren, te debatteren. Het werd mooi omschreven als het verkennen van elkaars emoties. Perspectieven zien. Dat gebeurde ook
Onder leiding van iemand van de Reinwardt-academie werd er op grote vellen zoals dit hieronder 'gewerkt'.
Ik werd er aanvankelijk nogal kriebelig van omdat ik dit soort zaken sterk relateer aan studiedagen en verbindingsdagen met allerlei oefeningen en rollenspellen, die ik op school meemaakte. Van die dagen die in mijn ogen niet veel opleverden, behalve dat het in de vrije tijd 's avonds erg gezellig was. Er was toevallig een oud-collega in mijn groep die er hetzelfde over dacht. We hoefden elkaar alleen maar even aan te kijken. Maar dit terzijde.
Het werkte wel trouwens, de emoties hadden best hoog op kunnen lopen. Dat gebeurde niet, het was een prettig, open en positief gesprek waarin de perspectieven werden verkend. Er werd gezocht naar verbinding, naar oplossing.
Aan het eind werden al die verschillende werkbladen gepresenteerd en misschien dat de gemeente er uiteindelijk iets mee kan.
Zij gaan nu, nou ja in 2026, een voorstel doen over het vervolgproces.
Tijdens de bijeenkomst werd een filmpje vertoond en als er nou iets verbindend was, was dat het. Je kunt het hier zien.
Na afloop was er een lunch voor alle deelnemers en werd er in sommige gevallen gewoon verder gesproken met elkaar.
Mijn standpunt overigens, is uiteindelijk niet veranderd.
Er stond die ochtend bij de ingang van het stadhuis, in de stromende regen een groep te demonstreren en flyers uit te delen.
Die flyers mochten niet mee naar binnen.
Ik keek en zag de borden. Ik zag ze.
De foto komt uit de krant. Het regende zo hard dat ik zelf geen foto kon maken anders had ik het gedaan.
6 opmerkingen:
Ik vind het een lastig onderwerp vinden. Onlangs kwam ik weer eens een portret van Michiel de Ruyter tegen in het Zeeuws Museum en natuurlijk staat zijn standbeeld in Vlissingen. Net als Coen hoort hij bij onze geschiedenis. Destijds waren het helden, de normen en waarden waren anders en ze zagen volkeren die anders dan de Nederlanders waren als primitief. Daar kon je blijkbaar, op wat voor die mensen eeuwenlang een thuis geweest was, mee doen wat je wilde. Ondergeschikt maken, uitmoorden. Het is niet goed te praten, maar het was toen, vier eeuwen geleden. Als zoiets nu zou gebeuren dan zou er geen standbeeld komen. Toch vind ik dat de oude standbeelden moeten blijven, want ook al er werden er grote misdaden gepleegd, ze horen wel bij onze geschiedenis.
Ik ben benieuwd hoe het verder in Hoorn aangepakt gaat worden. En fijn dat jij er je zegje over hebt kunnen doen.
Waarom het verleden uitwissen? Het gedrag van de mensen toen zou juist het bewust zijn van huidige politiek kunnen verbeteren
Ik hoop dat zo'n bijeenkomst iets oplevert. Van mij mag ie weg, maar ik woon niet in Hoorn. En ja, het is geschiedenis waar we nu met heel andere ogen naar kijken. En dát vind ik belangrijk, dat we ons bewust worden van onze geschiedenis.
mogge Bertiebo
ik denk dat zij die de geschiedenis willen " herschrijven "
net als Coen en alle anderen uit lang vervlogen tijd , ook eens de aandacht op zich willen hebben
laten zij zich inzetten voor vrede en alle ellende van vandaag de dag
fijn weekend groet
Je kunt de geschiedenis niet uitwissen, wel evalueren. Dat we toen geen lievertjes waren weet inmiddels iedereen wel. Je kunt er wel als verstandige mensen mee omgaan. Vergelijk het eens met Amerika waar een hele bevolkingsgroep is uitgemoord door een uit Europa afkomstige bevolking. Veel van die mooie huizen in Hoorn zijn bekostigd met de specerijen die Coen heeft meegebracht. Moet je die daarom afbreken... Voor mij mag Coen daar blijven staan, als we maar beseffen wat er echt gebeurd is en hem niet zien als de held die hij in die tijd zeker was voor de inwoners van Hoorn.
Het beeld verplaatsen naar een museum en daar de hele context van zijn geschiedenis vertellen inclusief het voortschrijdende inzicht dat nu is ontstaan. Dat zou mijn idee zijn. Op de plaats op de markt een nieuw kunstwerk dat naar deze verplaatsing verwijst.
Een reactie posten