zondag 3 februari 2019

De Bijenkorf

Vorige week was ik toch weer teleurgesteld bij een bezoek aan de Bijenkorf.
De winkel die vroeger mijn favoriete winkel was.  Thuisgekomen ging ik even snuffelen in een boek dat ik heb, over de geschiedenis van de winkel.
De titel van dat boek? 't Gonst
Een aardig boek, om zo eens in te bladeren en een stukje te lezen.
Deze boekenlegger zat er in.
En behalve dat ik 'm erg mooi vind, vroeg ik me ook af wat de letters S.P.G.  betekenen.
Nou dat werd meteen duidelijk toen ik verder las in het boek. S.P.G. staat voor Simon Philip Goudsmit.
Deze S.P.G. is de man die in 1870 (toen nog met een vennoot) een winkel begon in garen en band en sajet (dat is een soort breiwol) en 'hetgeen daartoe behoort'.
Die winkel was in een drukke winkelstraat, de Nieuwendijk en zou uitgroeien tot het eerste echte Nederlandse warenhuis. S.P.G. is joods en daarom in de eerste jaren op sabbat gesloten. Dat is dan van zonsondergang op vrijdag tot zonsondergang op zaterdag. Daarna 's winters weer open op zaterdagavond en verder ook op zondag. Er waren ook vooral joodse werknemers.
De stad groeit en bloeit in deze periode. De winkel ook.

S.P.G. sterft in 1889, hij is dan nog maar vierenveertig en laat een vrouw, Sara,  vier dochters en een zoon na.
Dan komt er hulp. Een jonge man, zoon van Sara's zuster komt erbij. Zij naam is Arthur Isaac. Vijfentwintig is hij, zonder winkelervaring, maar onder zijn leiding begint de echte groei van de winkel. Onder zijn leiding ook,  krijgt de winkel de naam Bijenkorf.
Er komen steeds meer panden bij daar op de Nieuwendijk.
Tja en dan wordt het tijd voor een grote winkel, een echt warenhuis.
Arthur Isaac huurt voor 20 cent per vierkante meter,  per week, het oude beursterrein en zet daar een tijdeljke winkel neer. Hij trekt een architect aan, J.A. van Straaten  en (uiteraard) na protesten,  kan er uiteindelijk gebouwd gaan worden.
Daar waar de Bijenkorf nu nog steeds is. 
Op de hoek van de Dam en het Damrak.
In 1928 wordt Arthur Isaac opgevolgd door de enige zoon van S.P.G. : Alfred Goudsmit.

Terwijl ik het boek niet alleen meer doorbladerde, maar echt las, kwam ik tot de conclusie dat er in al die jaren heel veel veranderingen hebben plaats gevonden.
En dat zonder die veranderingen en blikken op de toekomst, er niet veel gebeurd zou zijn.
Dat de Bijenkorf  nu, met al die dure dingen zoals tassen van 1700 euro, gewoon een nieuwe weg is ingeslagen met als doel het hoofd boven water te houden.
Zoals dat al die jaren het geval is geweest...

18 opmerkingen:

  1. Leuk geschiedenislesje over de prachtige winkel, waar ik een tijdje vaste klant was, maar nu bijna nooit meer kom.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mooi om te lezen ooit werkte ik er 11 jaar in de Rotterdamse vestiging en kwam voor mijn werk ook nogal eens in Amsterdam. Ik kom er zelden meer ook omdat mijn beurs dat niet trekt. Ik heb er een mooie tijd gehad. Groetjes

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Leuk, El. Ik heb er ook gewerkt, maar dan in Amsterdam en voor slechts 3 maanden. Ik was toen net verhuisd en had nog geen baan in mijn vak als juf. Voor mij was het eh.. een zeer leerzame periode

      Verwijderen
  3. Interessant om te lezen! Ik vind het leuk om er even rond te kijken. Die dure tassen moeten dan wel voor welvarende toeristen/mensen met zwart geld zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Schoonmoeder werkte in de Rotterdamse Bijenkorf en dus staat dat boek hier ook. Ik kocht er graag toen ik in het centrum werkte, maar sinds lang ben ik er niet meer geweest. Net als jij, vind ik het een zaak waar ik me niet meer thuis voel :-(

    BeantwoordenVerwijderen
  5. De Bijenkorf is een begrip in Nederland. Net als V&D en de Hema. Ze horen bij ons en onze geschiedenis. Helaas zie ik het voor de overgebleven twee wat somber in. De vervanging van V&D vind ik niks. Noch vleesch noch visch ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Leuk stuk geschiedenis. Als ik in Den Haag of Rotterdam kwam was de Bijenkorf mijn favoriete winkel, maar nu vaak te duur. Trouwens, wat kom ik nog in een stad.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Rotterdam en Den Haag waren voor mij vroeger bekende vestigingen van de Bijenkorf. Maar kom er nu ook al lang niet meer. Een tas van 1700 euro????? Pfff.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Wat een leerzame aanvulling op je vorige blog over de Bijenkorf. Het hoofd boven water houden is niet iedereen gelukt. Kijk maar naar V&D.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ik moet zeggen dat ik niet heel veel met de bijenkorf heb, maar wel met geschiedenis. Hoe is het de winkel (en de familie) vergaan tijdens de Tweede Wereldoorlog? Zo 123 vind ik daar niet zo veel over op internet.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. In 1940 waren er bijna 1000 joodse werknemers, Hema en alle Bijenkorven samen.Daarvan zijn er nauwelijks meer dan honderd teruggekeerd. De Goudmits en de Isaacs waren gevlucht of ondergedoken en keerden terug

      Verwijderen
  10. Ook ik kwam er vroeger graag en geregeld, de Bijenkorf in Den Haag. En nu? Ik kan me de tijd niet heugen en te oordelen naar jouw verhaal, hoef ik ook niet meer.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Ik weet het niet, ik voel me er gewoon niet thuis. Wellicht dat er wat weinig aandacht aan de gewone mens wordt besteed, die een beetje dik of dun iedere maand van zijn zuurverdiende centen rond moet komen. Maar ook de Bijenkorf en de Hema hebben naar mijn idee geen toekomst meer. Het is teveel van alles wat, trouwens Hudson's Bay komen we ook nooit meer.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Dankjewel juf voor de mooie conclusie!

    BeantwoordenVerwijderen
  13. I really wish I could read this post!

    best... mae at maefood.blogspot.com

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Wat leuk dit stukje geschiedenis!

    BeantwoordenVerwijderen