Schuilen in de apenrots

In Artis heb je bijna meteen bij binnenkomst de Apenrots. Dat die hol is van binnen, dat wist ik niet.

Dat ik het nu wel weet, komt doordat we op 4 mei  in Artis meegingen met een rondleiding, getiteld Artis in Oorlogstijd.

Hol dus die apenrots. En daardoor gebruikt als schuilplaats. En nooit heeft een Duitser bedacht dat het misschien wel eens een schuilplaats zou kunnen zijn.

We hadden een leuke rondleidster die goed vertelde.

 Ze nam ons eerst mee naar een plaquette voor een aantal gevallen verzetshelden. Eigenlijk net naast Artis aan de Plantage Kerklaan. Daar was tijdens de oorlog het bevolkingsregister van Amsterdam. In 1943 is daar een overval geweest waarbij zogenaamde politieagenten de bewakers verdoofden en in Artis op de grond achterlieten.
Vervolgens stichtten ze brand. De brandweer was van tevoren al op de hoogte gesteld en kwam dus heel laat en bluste vervolgens heel langzaam.
De naam van Gerrit van der Veen staat niet op deze plaquette. Maar hij was wel een van de leiders.  Hij werd niet meteen in de weken na de overval opgepakt en terecht gesteld, maar pas in 1944.
Hij kreeg een beeld en dat staat ook vlak bij Artis, aan de Plantage Middenlaan.



 We gingen ook naar wat nu de kinderboerderij is. Twee gezellige varkens scharrelden daar rond.

Tijdens de oorlog waren er ook twee varkens. En gedurende de hongerwinter was één van die twee opeens weg.
Toen er later eens een tentoonstelling was in het Verzetsmuseum over het onderwerp Artis in de oorlog, vertelde een van de aanwezigen onverwacht zijn verhaal. Dat hij de vijfde was uit een hongerend gezin met elf kinderen. Dat het varken door zijn familie met chloroform en een hamer was afgemaakt en vervolgens over een hek met punten gesleept en geslacht.
Was dat raadsel ineens opgelost.
Men denkt dat het tweede varken ook geslacht is en verdeeld onder het personeel.

Artis is ook gebombardeerd. We konden nog zien waar de inslag is geweest. Wonderbaarlijk genoeg raakte alleen een konijn gewond en moest worden afgemaakt. Verder geen dieren en geen mensen. 

En er waren er onderduikers. Veel onderduikers. Naar schatting tussen de 150 en 300 mensen hebben er voor korte of langere tijd hun verblijf gehad. Joden natuurlijk (Artis lag midden in een Joodse buurt), mannen die niet naar Duitsland wilden en verzetsmensen.Velen ook vooral 's nachts. Ze zaten bijvoorbeeld in het berenpaleis of op de hooizolder van het roofdierenverblijf!

Dat Artis 'goed' door de oorlog is gekomen is voor een groot deel te danken aan de directeur van toen: Armand Sunier. Hij had voor de oorlog al maatregelen getroffen (benzine ingegraven, een koelhuis genomen waar noodslacht kon worden opgeslagen). Hij wist ook dat die Duitsers van dieren hielden en zelf ook voor hun ontspanning naar Artis gingen en maakte daar gebruik van.

Toch werd het in het laatste jaar moeilijk, heel moeilijk.
Er kwam steeds minder voedsel voor de dieren binnen. Dat wat binnenkwam werd door de mensen en dieren gedeeld.  De roofdieren hadden een dieet van gedroogde stokvis. En de dieren die op het eten in Artis afkwamen zoals eenden en duiven, die werden gevangen. De oppassers gingen ook zelf groente kweken.

Wij komen vrij regelmatig in Artis altijd al en nu met Anna zal het zeker niet minder worden. Een beetje anders zullen we zeker kijken door deze rondleiding.

Overigens is Artis nu echt een aanrader. Er zijn vaak rondleidingen, die ook echt iets toevoegen en dan natuurlijk voornamelijk over de dieren.
Maar niet alleen daarom is het een aanrader. Ook voor de planten en bloemen. Alles groeit en bloeit en ligt er zo prachtig bij nu. Schitterend op kleur afgestemd. Echt heel mooi!