woensdag 1 mei 2019

Edam (1)

Het lijkt wel of we alle 'damsteden' aan het bezoeken zijn.
We waren in de afgelopen tijd in Volendam, in Monnickendam, uiteraard in Amsterdam en nu vorige week in Edam.
Zo'n lekker rustig,  oud Zuiderzeestadje.
Ook in Edam was ik vaker, ik ben er zelfs eens gaan schaatsen met onze neef uit Australië en ik kom er ieder jaar op de rommelmarkt in augustus. Dat is een fijne.
Nu dus gewoon eens in de herhaling. Kan geen kwaad en in het museum was ik nog nooit geweest.
Weer zo'n leuk plaatselijk museum. verdeeld over twee lokaties, recht tegenover elkaar.
En dus stelde ik ook hier aan de gastvrouw van dienst de vraag: wat moet ik perse gaan zien hier, wat mag ik niet missen.
Ze moest even nadenken, het was haar eerste dag als gastvrouw.
Kiezen kon ze niet en zo kwam ze uiteindelijk met twee interessante zaken op de proppen.
In het deel van het museum waar zij zat, was een schilderij dat toch wel heel bijzonder was.
Een schilderij met een verhaal. Daar houd ik van, van schilderijen met een verhaal. Dus daar gingen we eerst maar eens naar kijken.

Je ziet het schilderij hiernaast.  De schilder is Herman Doncker en hij maakte het doek tussen 1610 en 1656.
Het heet en is een "Portret van Trijntje Keever, bijgenaamd 'De Groote Meid'.
Het is een beetje een droevig verhaal:

Trijntje leefde in de 17e eeuw en was twee en halve meter lang. Je moet in aanmerking nemen dat de mensen in die tijd in het algemeen een stuk kleiner waren, Trijntje zou nu ook een reuzin zijn, dus in die tijd was ze dat zeker.
Trijntje woonde in Edam. Ze werd door de burgemeester vaak voorgesteld aan gasten zo bijvoorbeeld ook aan de koning van Bohemen, die door Noord-Holland reisde,  met Frederik Hendrik.
Die koning was zelf erg lang, maar Trijntje was toen nog maar negen en al twee meter. De koning was diep onder de indruk.
Trijntjes ouders reisden met hun dochter kermissen af,  om geld te verdienen voor het gezin.

Dit schilderij werd geschilderd toen Trijntje zeventien was, vlak voor haar dood.
Trijntje draagt mooie kleren. De kanten mouwen vallen op en de kraag. Ze draagt een roos in haar hand, een teken van maagdelijkheid. Aan haar riem draagt ze een sleutelbos, teken van belangrijkheid.
Haar schoenen zijn bewaard gebleven, ze zijn vijftig cm lang en staan onder het portret. Ze zijn echt heel erg groot.


Lydia Rood schreef een (kinder)boek over Trijntje. Dat boek heb ik inmiddels gelezen en ik vond het zeer boeiend. 'Meisje aan de ketting', heet het.
Het verhaal begint als Trijntje nog jong is, eigenlijk geen vrienden meer heeft en gepest wordt. Haar ouders houden van haar, maar Trijntje is bang voor de Berenman die vijftig gulden voor haar heeft geboden. Ze is bang dat hij haar ook aan de ketting wil leggen, zoals hij dat doet met zijn oude, vieze beer.
Door dit boek, was ik weer eventjes in de zeventiende eeuw. Ook omdat er het koopmanshuis in beschreven wordt, dat er al in Trijntjes tijd stond en wat nu de tweede lokatie van het museum is.

De schilder trouwens, schilderde nog twee merkwaardige portretten van beroemde Edammers in die tijd.
Pieter Dircks (Langebaard) die een baard had van twee keer zijn lichaamslengte. En van Jan Claesz Clees oftewel 'De dikke waard', die 455 pond woog.
Met z'n drieën zijn zij: 'De drie mirakelen van Edam'. 
Die schilderijen lokten echt bezoekers naar Edam in die tijd. En nu keken wij er dus naar!


21 opmerkingen:

  1. Geen zegen zo lang zijn. In Rotterdam was ook zo'n lange man, de reus reus van Rotterdam. Er staat een beeld van hem bij de Kruiskade.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dat is wel absurd groot voor een meisje. Ik kan me voorstellen dat het kind diep ongelukkig was om ook nog als kermisattractie door het leven te moeten gaan. Stof tot nadenken, zo'n bezoek.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wat een prachtig verhaal en mooi schilderij over een zielig meisje.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Mijn vader had nog "de reus van Rotterdam"gezien. Iets minder triest maar ook een moeilijk leven

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Wat een droevig verhaal, Bethy. Ik krijg er zowaar kippenvel van. Ocharme toch dat kind. Maar intussen ben ik weer eens even gaan zoeken naar de geschiedenis van de schoen. Ik verbaasde me er over dat ze toen al zo'n mooie schoenen hadden. Ook interessant die geschiedenis over de schoenen. Ben weer wat slimmer geworden...een beetje toch. ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Oef alle 3 zijn ze niet te benijden. En wat een historie zo vlakbij huis. Goed idee dat museum.
    Groetjes Sandra

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Dat lijkt me in die tijd extra zwaar om zo lang te zijn. Of eigenlijk om anders te zijn dan de rest. Wat bijzonder dat haar schoenen nog bewaard zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ze was dus een kermisattractie, maar bracht het gezin inkomsten. Ik word er ook wat droevig van, zo afwijkend zijn is beslist geen zegen!

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Hoi Bertiebo,

    ohoh... arme Trijntje.
    Wat zal ze zich eenzaam gevoeld hebben...

    Mooi, dat jij dit allemaal zo uitgezocht hebt.
    Een goed museumbezoek dus!

    groetjes van Marlou

    .

    BeantwoordenVerwijderen
  10. En nu dus in een museum. Dat hadden ze toen vast niet geloofd!

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Wel droevig, ja, om zo afwijkend te zijn. En oud werd ze ook niet met die (ik denk genetische) afwijking.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Arme Trijntje. Niemand kon haar helpen, integendeel, ze werd opgevoerd als een attractie... Zo ging dat toen. Het leven was keihard.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Best een zielig verhaal achter dit schilderij. Het arme kind. Vertelt het verhaal ook waaraan zij op zo jonge leeftijd gestorven is? Ik heb met haar te doen...

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Dat moet erg triest zijn geweest voor haar om zo lang te zijn

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Ja, mensen met een of andere lichamelijke en/of geestelijke afwijking werden gezien als attractie en dat bracht dus geld in het laatje. Mensen waren heel erg arm en tja.....
    Jouw verhaal is een leuke aanvulling op onze rondwandeling in Edam laatst. Het is echt een prachtig stadje. In musea kunnen wij niet als Lola erbij is. Alhoewel ze wel meemocht in het museum van de Prins Henddrikstichting in Egmond. Maar dat was dan ook een heel bijzonder bezoek met privé rondleiding.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Edam vind ik het mooiste stadje bij ons in de buurt. Het museum hebben wij jaren geleden eens bezocht met buitenlandse gasten. Dit verhaal weet ik niet meer, maar ik denk dat ik weet wat attractie nummer twee is.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Je leest morgen of je het goed had

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Ach wat sneu voor dat meisje. Ze was echt een attractie. Tegenwoordig zou er wat aan gedaan kunnen worden om te voorkomen dat ze zo lang werd.
    Oud is ze dus ook al niet geworden, maar wie weet is haar veel leed bespaard gebleven.

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Tegenwoordig krijgen kinderen die zo snel groeien anti-groeihormonen om ze te beschermen tegen een leven als kermisattractie.
    Trijntje was bizar groot. Het erme dingske..

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Arme Trijntje, ook zo jong sterven. En een attractie zijn lijkt me verschrikkelijk! Benieuwd naar het vervolg.

    BeantwoordenVerwijderen
  21. Jemig, wat een verhaal. En zo jong gestorven.

    BeantwoordenVerwijderen