Utrecht

We begonnen deze dag met een plaatselijke lekkernij. Ik hou ervan.  Je hebt Arnhemse meisjes, Zeeuwse bolussen, Friese Oranjekoek en nog veel meer. En in Utrecht is daar het Domtorentje

Een soort hele grote bonbon is dat en superlekker.

Verder: aan de Oudegracht in Utrecht vind je De Winkel van Sinkel. Ik denk dat iedereen van mijn generatie het liedje wel kent van de hoeden en petten en dameskorsetten, van de dropjes om te snoepen en de pillen om te poepen. Alles is er te koop!

In mijn leuke Utrechtboek staat dat dit het eerste Nederlandse warenhuis was (1829).  

Ik betwijfel het, omdat oprichter Anton Sinkel begon met een zaak in Amsterdam. Maakt niet uit hoor, want oud is het gebouw wel. 

Wat ik erg leuk vind, zijn die Kariatiden. Vrouwenfiguren als zuil en het zijn er vier. (Op de foto hierboven zie je er maar twee). 

Die vier dames zijn gemaakt van gietijzer en ze hebben geen handen. 

Daarmee wilde Anton Sinkel zeggen: hier wordt niet gestolen. Zo staat het in elk geval in mijn boek, maar ik heb het verhaal nergens terug kunnen vinden. 

De beelden zijn gemaakt in Engeland. 

Ze moesten, eenmaal in Utrecht aangekomen,  opgetakeld worden  en toen dat gebeurde brak de kraan en viel met een van de beelden in de Oudegracht. Het beeld is alsnog geplaatst, maar de kraan werd nooit hersteld.  

Toen ze pas stonden,  werden ze in Utrecht de Britse Hoeren genoemd. Tja...

En als je nou, zoals veel mensen doen,  op zo'n brug als deze staat en je kijkt een beetje uit over het water en de werven, dan ben je een baliekluiver. Zo heet dat, maar voor zover ik weet niet alleen in Utreg. 

Dit blogje maakte ik gisteren en toen we 's avonds nog even een ommetje deden, tot de eerste brug, stonden we zelf zomaar ineens te baliekluiven. Ik maakte een foto, weerspiegeld in het water en dacht: die voeg ik nog even in.

Enfin,  dat waren een heleboel blogjes over Utreg. 

Het is echt een stad om lekker rond te zwerven. 

Om uit je ogen te kijken en te genieten van al het moois/interessants dat er te zien is. 

En zoals ik graag keer op keer naar Amsterdam ga en iedere keer weer wat anders zie, zo zou ik dat ook in Utrecht kunnen doen.

Drie keer ben ik in de afgelopen periode geweest en het verveelde me in het geheel niet. 

Klaar.

 

Deze foto!

Op deze kleine collage zie je Anna die klaar is om voor het eerst naar de basisschool te gaan én je ziet Anna op de avond voor haar allerlaatste dag op diezelfde basisschool.

Ik heb op mijn blog met enige regelmaat foto's laten zien van ons oudste kleinkind, onze kleindochter Anna. 

En hoe jammer ik het ook vind: wat foto's en verhalen van Anna op mijn blog betreft,  blijft het hierbij. 

Ze is twaalf en gaat naar de middelbare school. Vandaag!

Een totaal nieuwe fase breekt voor Anna  aan en daar horen geen blogjes meer bij van een liefhebbende, trotse oma.

De laatste paar jaar vroeg ik trouwens altijd of het mocht en deed ik het natuurlijk niet als Anna het niet goed vond. 

Maar jammer vind ik het wel! 

Maandag

 Op mijn blog én in het echt was ik een paar keer in Utrecht. Er was veel te zien daar, ook wat betreft murals. 

Dit zag ik in de Mariagang. Vroeger bevond zich hier een toegang naar de Mariakerk (die er niet meer is). 

De irissen verwijzen naar Maria's eretitel: Onze lieve vrouw van de hemelboog. 

In dezelfde gang was ook op de muur een Mariazegel geplaatst. Zo'n zegel werd in de 13e eeuw (!) gebruikt door het Kapittel van Sinte Marie. 

Heel geschikt in dit hele smalle gangetje. Maar er was een stukje verderop nog veel meer moois te zien op muralgebied. 

Bij ons eerste bezoek werd er gewerkt. Niet aan de mural, die is van het kunstenaarscollectief de Strakke Hand en die was al lang klaar. Sinds 2021. 

De tweede keer konden we het wat beter zien. Met deze muurschildering is de Mariakerk weer terug gebracht in Utrecht.

Zo groot, hoog en zo superknap gemaakt!!!

Oh ja en dit fraais is gebaseerd op een werk van de 17e eeuwse kunstenaar Pieter Saenredam. Een schets, niet een schilderij. Saenredam was in Utrecht in 1636. En ik denk dat dit zijn schets is: 

En tenslotte: het meisje dat je ziet op de mural, met haar muziekinstrument, dat is waarschijnlijk een studente van het Conservatorium dat hier vlakbij te vinden is. 

Linking to Sami's Colourful World

'Eis IJs!' zei zij

 

Even weg uit Utrecht, hoewel ik nog niet klaar ben. 

Op dit boekje stuitte ik toen ik mijn boekenkast weer eens opruimde. 

Ik was het een beetje vergeten, maar ik wist meteen weer waarom ik het toen,  in 2008,  heb gekocht.

Ik was nog juf en spelling was,  voor sommige kinderen op mijn school voor speciaal onderwijs,  een probleem. 

Hiermee kon ik de kinderen duidelijk maken dat zowel taal als spelling weliswaar echt lastig kunnen zijn,  maar ook vaak heel erg grappig. 

'Eis ijs!' zei zij. De titel maakte al meteen duidelijk wat ik bedoelde. 

En dan was er een hoofdstuk getiteld Rijmt dit? :

De koning van Hamelen

was gek op zijn kamelen. 

Of

'Je hebt gelijk! Die man is lelijk!'

En het hoofdstuk Vandaag en gisteren: 

Zoeken doe ik vandaag, 

Gisteren was dat zochten.

Boeken lees ik vandaag, 

Las ik gisteren bochten?  

Nog eentje dan: Toevallig

De sigarenman is de sigaar

De rechter is linker dan je denkt

De vuinisman kreeg de zak. 

Circuskunstjes moet je jong leren. 

Ik had hoe dan ook weer een leuk uurtje en die kast kwam later wel. 

Maria, Jozef en de Duvel

Lopend vanaf het Centraal Station van Utrecht kwamen we terecht in de Pandhof Sinte Marie. Een prachtige binnentuin. 

En hoewel er hard werd gewerkt door een heel stel vrijwilligers een mooie en rustige plek. 

We kwamen net aan en waren eigenlijk nog niet toe aan rust,  maar zaten er toch een poosje rond te kijken. Bovendien was er een fraai middeleeuwse kloostergang te bewonderen.

Een kloostergang, gebouwd in de elfde en twaalfde eeuw als onderdeel van de Maria Major of Mariakerk. Die kerk is verdwenen, maar dit is er nog. En dan die mooie tuin erbij: echt prachtig. 

Wat ik ook heel erg leuk vond en juist op deze plek in die tuin: de Mariaplanten. Daar had ik nog nooit van gehoord, maar die zijn er volop, Mariaplanten. 

Achteraf had ik dat natuurlijk wel kunnen bedenken. In onze eigen tuin hebben wij er zelfs een paar. Vrouwenmantel bijvoorbeeld en Onzelievevrouwenbedstro.

Nou die twee stonden ook in déze tuin. 

Met erbij nog Mariaroos, Mariakruid, Mariadistel, Madonnalelie. 

Echt erg leuk. 

Ik herkende niet alles, maar een vrijwilligster onderbrak onmiddellijk haar werk om uitleg te geven. Ze vertelde ook nog dat goudsbloemen in het Engels Marigold heten. Eveneens een verwijzing naar Maria. 

Ik heb een heleboel foto's gemaakt van al die planten, maar op een of andere manier waren die foto's allemaal te slecht om te vertonen. 

Nou ja, die planten kun je heus wel zoeken en vinden op het web. En anders kun je er hier nog wat over lezen, klik 

Wij liepen verder en nadat we heel veel Maria hadden gezien, vonden we het wel gepast om even iets te drinken bij Jozef:

En dat drankje had, na Maria en Jozef, heel toepasselijk ook nog wel een Duveltje kunnen zijn, maar we hielden het bij koffie. 

Een dappere Utrechtse

Tivoli/Vredenburg. 

Als ik dat hoor denk ik aan de concertzaal en de popconcerten die er worden en werden gegeven. Ik ben er vroeger wel eens geweest zelfs. 

Maar nooit dacht ik er aan eens te kijken wat die naam Vredenburg te betekenen heeft. 

Enfin,  de eerste keer (van de drie keer) dat ik weer eens in Utrecht was,  wel!  

Even gegoogeld en toen kwam ik uit bij Thea Beckman. 

Zij schreef 'De Val van Vredeborch'. 

Ik haalde het boek uit de bieb en ... worstelde me er door. 

(Raar hoor, er viel niets te worstelen aan de andere boeken die ik van haar las, maar dit... Het was wel een verhaal,  maar vooral heel veel feitjes en erg langdradig)

Maar ik begreep de boodschap en las een interessant verhaal over  Catharina of Trijn van Leemput. 

En daar wilde ik natuurlijk wat van zien. 

Trijn was een Utrechtse vrouw die met haar man Jan en haar gezin leefde in Utrecht tijdens de tachtigjarige oorlog. 

Kijk, daar is ze, Trijn. Dat wil zeggen: daar is haar geschilderde portret waarvan de maker onbekend is. 

In haar rechterhand draagt ze een houweel en links een baksteen. Op de achtergrond zie je kasteel Vredeborch (of Vredeburg). 

In die tijd was Vredeborch een kasteel, dat bezet werd door Spaanse troepen. 

Die troepen werden in 1577 verjaagd door Utrechters en de andere opstandelingen van die tijd. 

Toch voelden de Utrechters zich daarna nog steeds niet vrij. De dwangburcht zou weer tegen ze gebruikt kunnen worden. 

Daarom wilde Trijn dat het kasteel gesloopt zou worden. Maar het stadsbestuur wilde geen beslissing nemen hierover en dus nam Trijn, met andere vrouwen,  het recht in eigen hand en begon met de sloop. 

Ze wrikte de eerste steen los. 

Een dappere daad lijkt me. 

Het bleek een begin te zijn. Het kasteel werd vervolgens steen voor steen afgebroken. 

Pieter 'd Hont maakte dit beeld van Trijn. Een eerbetoon. Trijn staat op de Zandbrug. 

Weer is ze met dat houweel en die baksteen afgebeeld en aan haar voet nog eens het kasteel. 

Ze kijkt uit naar waar Vredeborch stond en het is vlakbij het huis waar ze woonde.

Of het echt zo gegaan is? Trijn heeft bestaan, zoveel is zeker. Maar of zij echt die eerste steen heeft losgewrikt?

De Gesloten Steen

 

In het boekje over Utrecht dat ik al een paar keer noemde, staan wat bekende Utrechtse dingen. Leuk getekend en er wordt iets bij verteld. 

Ik hou van dat soort boeken. 

Ik heb er eentje over Venetië, een over Parijs, een over Amsterdam  en uiteraard een over London. 

Soms is er iets getekend dat we,  met het boek in de hand, wel eens willen bekijken.

Dit is een voorbeeldje. Er wordt iets gezegd over 'de Gesloten Steen'.

Daar onderaan op de tekening zie je die steen. Op naar de Twijnstraat dus.

Een straat waar ik zeker al eerder was, maar die steen zag ik nooit. 

Enfin, ik heb de steen nog steeds niet goed kunnen zien. Niet in volle glorie. Er werd gewerkt daar!

Er hoort natuurlijk een verhaal bij. En dat verhaal luidt als volgt:

De duivel en zijn knecht gooiden met die superzware steen, van de ene naar de andere brug. Een zwerfkei, kan je nagaan...

Dat maakte natuurlijk heel veel lawaai. 

Buurtbewoners hebben, uiteraard nadat een priester de duivels had verjaagd , de steen toen maar aan de ketting gelegd en sindsdien heet het de Gesloten Steen. Het heette al zo in 1520. Toen was dat verhaal er al.

In het echt was het een zogenaamde schampsteen. 

Een steen, daar neergelegd,  om beschadiging van het hoekpand door wagenwielen te voorkomen. 

Maar dat is veel minder leuk natuurlijk. 

Het verklaart wel waarom we een eindje verderop in Utrecht, nóg zo'n gesloten steen ontdekten. Ook aan de ketting.

Nijntje in Utrecht

 

Je kunt Nijntje niet missen in Utrecht. Dat is uitgesloten hoor. 

Nijn is alom aanwezig. Kaarten, boeken, een museum zelfs. 

En als het Nijntje niet is, dan is het wel haar bedenker, kunstenaar Dick Bruna. 

In dat leuke boek dat ik heb over allerlei Utrechtse zaken worden Nijntje en Dick ook genoemd. 

In dat boek zag ik verder dat er zelfs een Nijntje-Pleintje is en op dat plein heeft Nijntje haar eigen standbeeld

Hoewel ik het erg leuk vind, was ik helemaal niet naar dat pleintje op zoek. Wel naar iets anders daar in de buurt. Daarover een andere keer.  Dit was bijvangst. 

Waar ik wél naar op zoek was, waren stoplichten met Nijntje. Stoplichten!!!

Die moesten zich bevinden in de Lange Viestraat. 

De straat vonden we heel gemakkelijk, maar het bleek een hele lange straat te zijn. Dus welke kant moesten we op voor die stoplichten? 

Er stonden een paar leuke vrouwen van Handhaving (de Nijntjeboekjes nauwelijks ontgroeid in mijn ogen), maar ze hadden geen idee. 

Dan maar een gokje, we gingen naar rechts. En het was een goede gok, want daar waren ze: 

Wat ontzettend leuk is dat. Het was best een druk kruispunt en ik heb er best lang gestaan. 

Intussen overpeinzend dat dit toch allemaal te danken is aan Dick Bruna (Utrecht, 1927-2017)

        

Het boek is trouwens getekend door Ellen de Bruijn en de teksten zijn van Brigitte Nieubuur

De derde maandag in augustus

 Op de derde maandag in augustus was het 'Hartjesdag' in de Jordaan💕

En daar ben ik achtergekomen door dit schilderij dat Piet van der Helm maakte in 1909. Het schilderij hangt in Singer, Laren.

Tja, ik weet niet of ik ooit in Amsterdam was op de derde maandag. Ik was er vaak op maandag,  vanwege de Noordermarkt, dus het had gekund, maar ik heb nooit iets van Hartjesdag gemerkt. 

En nu, een week geleden, zag ik dat het toch nog steeds wordt gevierd:

Hoe dan ook, Hartjesdag leek me gezellig! Het was de dag dat Amsterdammers zich konden uitleven: zingen en dansen en muziek maken op straat, verkleden, vuurwerk. 

En die drie ballonnen die je met enige moeite kunt zien op het schilderij, die zijn bijzonder, die waren een noviteit toen. (las ik op het bijschrift) 

Het feest stamt trouwens al uit de Middeleeuwen en dan uit Haarlem en omgeving. Eigenlijk was het hertjesdag. Gewone mensen mochten daar een keer per jaar op hertjes jagen in de bossen rond Haarlem. Wat geschoten was ging mee naar huis werd aan grote spitten gebraden en zo was er een feestmaal met veel bier en zang. 

H

Ook andere schilders hielden zich bezig met hartjesdag, met het feest. Zoals Breitner en hierboven J.C. Braakensiek, in 1926.

Voor mij is het een goede gelegenheid mijn hartjesverzameling te laten zien. 

en voor alle duidelijkheid: het zijn alleen foto's hoor. Ik verzamel geen echte hartjes. Klik

Pyke Koch Mural

 

We waren dit jaar al drie keer in Utrecht en alle keren bezochten we het Centraal Museum. 

Een keer voor een tentoonstelling. 

De andere keren gewoon omdat we nu eenmaal nog al museumerig zijn en een mens nooit uitgekeken raakt. 

In het museum hangt werk van Pyke Koch. 

Magisch Realisme. 

Pyke Koch is, vanwege zijn fascistische sympathieën,  niet onomstreden, maar zijn  werk wordt wel tentoongesteld.

Het plaatje hiernaast komt uit een leuk Utrecht boek (voor kinderen).

Het schilderij van het plaatje is in het echt in het museum te zien. Dat zelfportret met die zwarte band. 

Terwijl wij door Utrecht struinden, stuitten we onverwacht op een prachtige mural. We waren helemaal niet op zoek, maar liepen ergens een hoekje om en zagen dit. Gemaakt door De Strakke Hand.

De Strakke Hand is een collectief van kunstschilders uit heel Nederland. Hun missie is het maken van hoogkwalitatieve muurschilderingen in de openbare ruimte. Dit was hun eerste werk. 

Heel groot deze nural, ik denk wel acht meter hoog.

Het stelt H.M. de Geer voor en het is eigenlijk een replica van een werk van Pyke Koch. 

H.M. de Geer is de vrouw van Koch, Heddy. Hij schilderde haar in 1940. 

De Strakke Hand schilderde haar  in 2019 toen er een aan Koch gewijde tentoonstelling in het Centraal Museum was.

De ramen zijn later in de muur gezet en De Strakke Hand restaureerde er om heen.

Linking to Sami's Colourful World