Wat deed ik in 1994? Ik weet het niet meer heel erg goed. Ik weet wel dat ik toen drie kinderen had, van 7, 10 en 13, die me bezig hielden. Ik weet dat ik een drukke en bij vlagen heftige baan had op een school voor speciaal onderwijs. En ik weet dat mijn moeder begon te dementeren.
Met dat alles had ik het druk. Erg druk.
Ik heb echt wel geweten en gelezen over de genocide in Rwanda. Maar niet uitgebreid en het heeft me als ik eerlijk ben niet echt diep geraakt.
Maar nu wel, nu wel. Dat komt doordat ik dit boek(je) las van Roxane van Iperen. Het is een essay en was een uitgave ten tijde van de boekenweek dit jaar. Ik reserveerde het vrij snel in de bieb, maar dat deden meer mensen blijkbaar, want ik was nu pas aan de beurt. Tja, Roxane van Iperen is gevierd. En terecht.
Het gaat over slachtpartijen, over moord, over rond een miljoen slachtoffers. Over Hutu's en Tutsi's, over ellende.
Vooral gaat het over het feit, dat de VN de andere kant op keken en niet reageerden op de duidelijke aanwijzingen die er waren en die, als er wel op was gereageerd, de slachting hadden kunnen beperken. Aanwijzingen van heel wat kenners en vooral in de fax van de commandant van de VN-vredesmissie, Roméo Dallaire. De genocidefax
Het gaat het over groepsprocessen, meeloopgedrag. loyaliteit, keuzes als zwijgen of meedoen en de vraag die bijv. vaak in verband met de Holocaust wordt gesteld: wat zou jij gedaan hebben? Wat zou ik gedaan hebben?
Daarvan zegt van Iperen:
Wanneer ik zelf die botsende krachten ervaar denk ik aan Dallaires bijna kinderlijke strijdkreet, de zin waarmee hij de genocidefax afsloot: Peux ce que veux: allons-y. Waar een wil is is een weg: voorwaarts. Een antwoord op de zo vaak gestelde vraag 'Wat zou ik tijdens de oorlog hebben gedaan?' heb ik nog steeds niet. In plaats daarvan heb ik tegenwoordig een wedervraag: wat doe je nu?
Een absolute aanrader, dit boek.
Update: Blijkbaar ben ik, gezien de reacties, niet zo duidelijk geweest. Dit boekje gaat niet over de gruwelijkheden die daar in Rwanda hebben plaatsgevonden. Het is geen beschrijving van die strijd al komt die wel aan de orde. Het gaat vooral over de groepsprocessen die leiden tot dergelijke gebeurtenissen. Het meelopen, het zwijgen. Uit angst, uit schaamte. Het erbij willen horen. Processen die moeiteloos toepasbaar zijn op andere rampen als de toeslagenaffaire, of de Holocaust. een boek over Rwanda zal er vast ook zijn, maar dat is dit niet!
20 opmerkingen:
Gelezen en toen al maakte het indruk wat er daar gebeurde, maar het lag allemaal wat dichter bij mijn interessesfeer. Maar ook dat ik toen al snapte dat de wereld het liet gebeuren. Ver van ons bed show. En zo verklaren we alles wat te groot is.
Dit ga ik reserveren. Ooit las ik "het uur van de rebellen". Over een student die bijna tegen wil en dank massamoordenaar werd.
1994 was not a good year then, for both of us (broke my arm, virus included).
So sad. And I sometimes wonder why we do this. Read about this cruelty.
Why. Because we need to tell the next generation about it to help avoid a repetition?
Ingo always says, stop reading this, it makes you sad.
Yes. But often you also find the strength the people came up with. And that is ... good.
Dat klinkt vreselijk, helemaal omdat het nog zulke recente geschiedenis is zeg... Ik ga het boek reserveren in de bieb!
I try not to read such books because I will feel awful after reading. Why some people can be so cruel as if driven by an evil force.
Ja, ik weet het nog wel, hoe erg het was. Ik weet niet of ik het boek zou willen lezen.
Ik weet het nog, maar niet meer welk jaar. Iets met drukte in eigen gezin …. Of ik het ga lezen weet ik nog niet
Het jaar dat ik leerde dat er Huti’s en Tuti’s in Rwanda wonen en dat er massaal slachtpartijen aan beiden kanten werden uitgevoerd, maar een groep toch wel meer werden afgeslacht dan de andere groep. Er staat me ook iets bij, maar dat hoeft niet in 1994 gebeurd zijn dat er een vulkaanuitbarsting plaatsvond en de tragedie nog erger werd, dan het al was.
Leo werkte toen voor bedrijven in Afrika en hij hoorde eerder al wel eens wat. Het verbaasde ons dat er zo weinig over te lezen was hier. Ook toen al, waar je niet over leest bestaat niet. En later is het moeilijk terug te draaien. Verantwoordelijken naxerhand straffen helpt de slachtoffers niet veel.
Ik wist niet meer het jaartal, maar ik herinner me wel de verschrikkelijke beelden op de t.v.
Beelden om nooit meer uit je geheugen te krijgen :-(
Wanneer leert de mensheid eens van zulke gebeurtenissen?
Als je mij vraagt wat ik toen deed heb ik geen idee, Gelukkig is het, dat als ik het niet weet, ik ook niets kan vertellen. Wat ik wel weet is dat we niets leren van alle oorlogen en ze steeds weer opnieuw beginnen.
Ik weet het nog goed. Het eerste bericht bereikte me via de autoradio. Ik was onderweg van of naar een voorlichtingsbijeenkomst over iets heel anders.
Ik schrok er zo van, omdat ik iets wist van het probleem met Huti en Tutsi bevolking in Rwanda. De Franse overheerser had die bevolkingsgroepen jarenlang tegen elkaar opgezet vanwege de verdeel-en-heers taktiek waarmee een bevolking machteloos wordt gemaakt. Ze hadden de groepen gescheiden in aparte gebieden, beroepen, voorrechten. Ze hadden gruwelijke martelpraktijken laten uitvoeren, waardoor de groepen elkaar al vele jaren haatten. Na Franse bezetting was er nog steeds die verdeelde cultuur.
Een "eigen" regering gebruikte die verdeel-en-heers taktiek opnieuw en riep op tot de genocide. Het moorden gebeurde niet ergens in het verborgene, maar open en bloot. Op de wegen werden mensen aangehouden, mishandeld, benen afgehakt. Voor de meesten was het niet een keuzevraag, "wat doe ik" maar meer "geen ontkomen aan". De beelden waren zelfs hier op TV. Wie dat indertijd niet is opgevallen, moet het wel heel erg druk met iets anders gehad hebben.
Als ik er aan denk wordt ik er nog misselijk van. Dat boek ga ik zeker niet lezen.
Ik herinner het me vrij goed allemaal. Was net gescheiden en eindelijk in het bezit van de afstandsbediening, kan me herinneren dat ik veel CNN keek toen. en gelukkig geen sport meer
Ik weet het nog, op het journaal of een actualiteitsprogramma zag ik mensen die afgeslacht werden met een soort van zwaard. Ik zat voor de tv met mijn kind aan de borst geklemd die een paar maanden daarvoor geboren was. Ik huilde dikke tranen en kreeg nachtmerries er van. Het boek ga ik zeker niet lezen. Ik walg van geweld.
Ben genoeg op de hoogte door een kennis uit Rwanda en weet wat het voor hen persoonlijk betekent heeft en in het nu betekent. Ze probeert mee te helpen aan de opbouw van Rwanda nu. Ook dat is weer gecompliceerd.
Het is goed als je weet wat er gebeurd is toentertijd, maar ik probeer niet over alle gruwelijkheden te lezen maar te doen wat ik nú kan. Middels activiteiten van Amnesty bijvoorbeeld, het stemmen op een politieke partij, iets geldelijk bij te dragen aan een eerlijkere verdeling van de welvaart in de wereld.
Een indrukwekkend boek, lijkt me. Vooral dat het aanzet om zelf na te denken over wat je zou doen. Ik zet het, ondanks de gruwelijke titel, op mijn leeslijst.
Goede update. Minstens zo gruwelijk als het hoe het zover kon komen, als de daadwerkelijke daden zelf.
Ik ga het snel lezen.
Deze gebroken wereld brengt vaak niet veel goeds voort.
Soms weet men niet eens wat de oorzaak van de wanorde is. Hans
Gruwelijke beelden op het journaal herinner ik me ook nog. Ik was er misselijk van.
Een reactie posten