Houkje

 

Kijk, hier zie je het schilderij dat ik vaak uitkoos om met bezoekers 'een beleving' te doen. Ik vertelde er al over en ook dat ik zou laten zien waarom ik vaak voor dit schilderij koos. 

Want er waren op de tentoonstelling nog andere mooie, interessante, verhalende schilderijen. Maar ik vond dit zo'n prachtig verhaal.

Wat je ziet is een schaatswedstrijd voor vrouwen. Gehouden in 1809. (De eerste wedstrijd was in 1805 geweest).

De wedstrijd werd gehouden in Leeuwarden, dat zie je aan de toren die er nog steeds is. 

Het is heel erg druk, rijen dik staat het publiek opgesteld om te kijken naar de twee schaatsenrijdsters. Zie je ze? Daar rechts? 

De vrouw in het blauw won de wedstrijd. Houkje heette zij, Houkje Gerrits. 

En Houkje won een gouden oorijzer ter waarde van driehonderd gulden en dat was heel veel geld toen, een jaarsalaris. 

In het publiek staat iemand, ook op de schaats, met zo'n oorijzer

Zie je trouwens ook op de eerste en tweede foto, dat hoopje kleren? 

De dames hadden een paar kledingstukken uitgetrokken om beter te kunnen schaatsen. 

In onze ogen zien ze er natuurlijk nog buitengewoon decent uit, maar niet in de ogen van een deel van het publiek, toen. 

Blote armen, wel foei!

Er werd schande van gesproken. Het zou de vleselijke lusten van de heren opwekken. Het zou ook slecht zijn voor het vrouwenlichaam, kortom het was niet best.  

De krant schreef erover en de koning werd verzocht een eind te maken aan deze wedstrijden. 

Maar de (Franse) koning dacht zoek het zelf maar uit en deed niets. 

Het publiek kwam kijken... en schande spreken misschien ook wel. Rijen dik staan ze daar, er is zelfs politie te paard om alles onder controle te houden. 

Hierna werd bepaald dat voortaan alleen ongetrouwde vrouwen tussen de 16 en 27 jaar mochten meedoen. 

Het is het jaar 1809, de schilder is Nicolaas Baur  en hij schilderde dit doek twee keer. 

Een van de twee doeken is lange tijd weg geweest. Tot het in 1942 opdook in de kanselarij van Hitler in Polen. 

In 1945 werd het geveild en later weer en uiteindelijk werd het gekocht door de achter-achterkleindochter van de winnares van toen. Ook een Houkje! 

En zij en haar man schonken het schilderij in 2013 aan het Rijksmuseum. 

Naast de andere schatten uit het Rijks hing het nu dus een paar maanden bij ons. 

Ik heb er met zoveel plezier naar gekeken. Ik vind het sowieso een leuk schilderij, maar met het verhaal van de Houkjes erbij...