woensdag 17 juni 2020

Dijkdoorbraak

Vorige week gingen we fietsen, richting Edam en Volendam. We fietsten langs de dijk. Benedenlangs is dat. Je ziet het Markermeer niet liggen dan hoor, maar de andere kant is ook fijn.
En af en toen zetten we de fietsen even neer en klommen we de dijk op.
Bij  een zo'n stop was er een monument:


 Het monument is hier gemaakt in 1975 en eerst dacht ik nog even dat dat misschien een beetje overdreven was.
Zo lang geleden en Nederland is natuurlijk talloze malen overstroomd.
De mens heeft altijd tegen het water moeten vechten. En toen ik dat bedacht, vond ik er niks overdrevens meer aan natuurlijk. West-Friesland drie eeuwen droog, dat IS bijzonder.


En verder herinnerde ik me ineens dat er in ons museum een schilderij hangt, van de schilder Matthias Withoos. En dat schilderij gaat over het dichten van de dijk, na de doorbraak. Het is een zeer gedetailleerd schilderij, dat ik helaas zelf  niet heel goed op de foto kreeg.
Dus deze foto is gepikt, maar je krijgt een beeld:

Het was echt een ramp toen die Zuiderzeedijk doorbrak. Begin november 1675 was dat.  Een groot deel van Westfriesland kwam onder water te liggen.
Er werd meteen opdracht gegeven om zo snel mogelijk te herstellen.
Meer dan tweehonderd mensen gingen aan het werk. Het was toen de Kleine IJstijd, dus in november was het gewoon erg koud.
Het was bovendien nog de Zuiderzee hè, een zee, geen meer en er stond een sterke stroming.
Er werd een palenrij de grond in geslagen, in een boog om het gat heen. En zelfs nog een rij. Het gat werd opgevuld met wier en hout en wilgentenen. Klei en zand werden per schip aangevoerd.  Heistellingen ook, die kwamen overal vandaan. Dit was nou wat je noemt werken  met man en macht.
Het lukte. Eind november was de dijk dicht. Feest alom, dankdag in de kerken.
Het was helaas niet genoeg want begin december stak er weer een storm op en brak de dijk weer door.
Al het werk was tevergeefs geweest, men moest opnieuw beginnen.
Deze keer werd er zelfs een driedubbele palenrij aangelegd.
Eind januari was het klaar. Het land was nog heel erg nat van al dat zoute water dus er werd gemalen, maar het land was nog lang onbruikbaar.

Twee keer, wat een verhaal. Dat monument is heel erg goed!




18 opmerkingen:

  1. Déze dijkdoorbraak kende ik niet, wel bijvoorbeeld die van 1916 (ook de Zuiderzee). Er zijn er echt heel veel in Nederland geweest. Dat is natuurlijk logisch gezien de nabijheid van de Noordzee, de Zuiderzee en de grote rivieren. Maar als je het even goed tot je door laat dringen wat het werkelijk voor de mensen betekende ... rampzalig.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. En dan te bedenken dat het allemaal met mankracht gebeurde. Grote palen, op karren, paarden en mensen. Knap staaltje werk! Goed om bij stil te staan.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ja, dat is goed om je dat eens te realiseren, hoe erg en hoeveel werk dat was. Echt de strijd tegen het water.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Met weinig middelen toch een dijk kunnen dichten en dan even later weer helemaal opnieuw. Moedig. Maar de strijd tegen het water is toch maar gewonnen.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Geeft ook aan hoe in ons land al eeuwen innovatief tegen wateroverlast wordt gestreden. Anders had ik gewoon in mijn oude woonplaats kunnen blijven en woonde ik aan zee.

    Wat een lekker eind gefietst!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Wij zijn daar ook wel eens wezen kijken. Je kunt je er toch niks bij voorstellen hè...

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Dry for 3 centuries, now that is something positive.
    But twice right after such a huge disaster...
    Love the view on the water.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ja het blijft een eeuwige strijd om het water tegen te houden als je onder de zeespiegel gaat wonen...

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wij vinden de duinen en dijken langs de kust gewoon normaal, totdat je ziet dat er elders geen dijken/duinen zijn, dan pas weer herinner je je dat grote stukken Nederland onder de zeespiegel liggen

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Daar ben ik hier niet bang voor... Ik woon op 100 meter boven NAP. Maar dat neemt niet weg dat het in die tijd een hele prestatie was.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Mooi blog. Knap staaltje werk destijds. En het is nog steeds actueel. Gezien de werkzaamheden bij Camperduin.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Nou daar mag je gerust bij stilstaan !

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Wij reden deze tocht ook.
    We zijn reuze benieuwd hoe het eind resultaat is van de dijkversteviging, richting Hoorn.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Wat een geweldig verhaal. Leuk dat je het laat lezen, vooral de beschrijving van het dichten van het gat is mooi.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Nederland mag trots zijn op zijn gewonnen gevechten tegen het water. Nog steeds is men heel alert en bedacht op dijkdoorbraken en overstromingen. Nederland is een voorbeeldland voor de hele wereld in het gevecht tegen het water.
    Het schilderijtje is prachtig.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Goed om even bij stil te staan, al is het zo lang geleden.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. We hebben dit bord en ook andere gezien toen we het LAW Zuiderzeepad liepen. Als je dat pad gelopen hebt besef je hoe belangrijk die Afsluitdijk is.

    BeantwoordenVerwijderen